Tụt lợi hở chân răng: Nguyên nhân, dấu hiệu và điều trị

Tụt lợi hở chân răng là một trong những vấn đề nha khoa phổ biến ở nhóm đối tượng ở độ tuổi trung niên và đang dần có xu hướng trẻ hóa bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Bệnh lý đặc trưng bởi tình trạng mô nướu bị kéo trở lại cuống răng, để lộ bề mặt răng và kèm biểu hiện đau nhức, chảy máu chân răng…. Tụt lợi hở chân răng nếu không được thăm khám và điều trị thời có thể phát sinh nhiều biến chứng nặng nề ảnh hưởng sức khỏe răng miệng.

Tụt lợi hở chân răng là gì?

Tụt lợi hở chân răng hay teo lợi là thuật ngữ chỉ tình trạng phần răng lộ quá nhiều do các mô nướu bị co lại hoặc di chuyển mạnh về phí chóp răng. Những trường hợp phần chân răng bị lộ ra càng nhiều chứng tỏ tình trạng bệnh lý diễn tiến càng nặng nề.

Tụt lợi hở chân răng là một trong những bệnh lý nha khoa phổ biến ở nhiều đối tượng và độ tuổi khác nhau, nhất là người trung niên. Một số thống kê cho thấy, tình trạng tụt lợi xuất hiện nhiều ở những mặt răng ngoài như răng nanh, răng cửa.

Theo các chuyên gia đầu ngành, các biểu hiện của bệnh tụt lợi hở chân răng thường diễn tiến âm thầm và rất khó nhận biết ở thời gian đầu khởi phát. Hầu hết trường hợp mắc bệnh chỉ phát hiện khi mô lợi bị teo, chân răng lộ ra nhiều và đi kèm với những triệu chứng ê buốt, chảy máu chân răng, đau nhức khó chịu.

Bệnh lý nếu không được thăm khám và điều trị kịp thời có thể gây gãy răng, mất răng vĩnh viễn và ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng.

Nguyên nhân dẫn đến tụt lợi hở chân răng

Tình trạng tụt lợi hở chân răng có thể xảy ra bởi các nguyên nhân và yếu tố khác nhau như hệ quả của bệnh lý nha khoa, do sinh lý, sang chấn,… Tùy thuộc vào nguyên nhân khởi phát cũng như mức độ tổn thương sẽ áp dụng những phương pháp điều trị phù hợp.

Dưới đây là những nguyên nhân gây tụt lợi hở chân răng thường gặp:

Nguyên nhân do bệnh lý

• Viêm nha chu: Tình trạng tụt lợi hở chân răng có thể là hệ quả của bệnh viêm nha chu không được thăm khám và điều trị dứt điểm. Viêm nha chu đặc trưng bởi tình trạng nhiễm trùng ở mô nướu ở mức độ nặng nề. Điều này gây phá hủy men răng, những mô mềm và dẫn đến tụt lợi.
• Bệnh viêm quanh răng, túi bệnh lý sâu cũng được xem là một trong những nguyên nhân phổ biến gây tụt lợi hở chân răng.
• Viêm nướu răng: Bệnh lý đặc trưng bởi tình trạng mô nướu bị sưng viêm do vi khuẩn trong khoang miệng phát triển mạnh mẽ và cao răng bám trên bề mặt răng không được làm sạch. Tình trạng này lâu dần có thể tác động nghiêm trọng đến lợi cũng như tổ chức quanh răng, từ đó gây tụt lợi hở chân răng.

Nguyên nhân do sinh lý

• Theo nhận định của các chuyên gia Răng hàm mặt, tình trạng tụt lợi hở chân răng sinh lý có xu hướng gia tăng theo độ tuổi. Theo đó, tỷ lệ tụt lợi chiếm 8% ở đối tượng trẻ em và lên đến 100% ở người sau 50 tuổi.
• Nội tiết tố thay đổi được xem là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng tụt lợi hở chân răng cũng như những vấn đề liên quan đến răng miệng khác. Bởi khi thay đổi nội tiết tố, cơ thể sẽ nhạy cảm trước những vi khuẩn gây bệnh, từ đó làm tăng nguy cơ khởi phát bệnh lý.

Nguyên nhân sang chấn

• Thói quen chải răng không đúng cách, dùng bàn chải quá cứng hoặc sử dụng chỉ nha khoa không hợp lý có thể gây tổn thương mô nướu, chảy máu chân răng. Lâu dần có thể dẫn đến viêm nhiễm và xảy ra hiện tượng tụt nướu chân răng.
• Bị sang chấn khớp cắn cũng được xem là một trong những yếu tố khiến tình trạng tụt lợi trở nên nặng nề hơn bởi tình trạng răng sinh biểu mô và gây viêm tại chỗ.
• Những trường hợp răng bị xô lệch có thể tác động nặng nề đến xương và mô lợi của những răng kế cận khiến những răng này bị tụt lợi.
• Bên cạnh đó, một số thói quen xấu ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng như hút thuốc lá, nghiến răng khi ngủ cũng có thể gây ra tình trạng tụt lợi hở chân răng.

Các dấu hiệu nhận biết bệnh lý

Hầu hết các trường hợp bị tụt lợi hở chân răng thường không có những dấu hiệu nhận biết điển hình. Do đó, người bệnh thường dễ nhầm lẫn với một số bệnh lý liên quan đến răng miệng khác. Đối với những trường hợp tổn thương do bệnh lý xuất hiện ở hàm trên thường dễ phát hiện hơn so với hàm dưới.

Dưới đây là một số dấu hiệu giúp nhận biết tình trạng tụt nướu hở chân răng:

• Vùng nướu dễ bị chảy máu khi dùng chỉ nha khoa, chải răng hoặc tác động từ bên ngoài. Khi quan sát, các mô nướu có màu sắc bất thường như đau nhức, sưng đỏ và không được săn chắc, trơn bóng.
• Chân răng có thể lộ rõ kèm theo tình trạng răng bị ê buốt trong quá trình ăn uống. Chân răng không được bao bao bọc bởi lớp men răng dày như bề mặt nhai của răng. Do đó, khi bị lộ ra, nhiệt độ từ thức ăn bên ngoài có thể ảnh hưởng đến tủy răng và gây ra tình trạng ê buốt, thậm chí là đau nhức.
• Răng có xu hướng lung lay bởi không còn chỗ bám vững chắc. Theo đó, hiện tượng tụt lợi càng nhiều thì răng sẽ không thể đứng vững được.
• Hơi thở có mùi hôi và răng có xu hướng đổi màu

Khi nhận thấy các triệu chứng tụt lợi hở chân răng ở mức độ nhẹ như chảy máu răng, hơi thở có mùi, sưng mô nướu,… Người bệnh cần đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị kịp thời, tránh phát sinh các biến chứng nguy hiểm.

Tụt lợi hở chân răng có nguy hiểm không?

Tụt lợi hở chân răng là một trong những vấn đề nha khoa có mức độ khá nghiêm trọng, cần được thăm khám và điều trị kịp thời. Tổn thương do bệnh lý gây ra có thể khiến người bệnh đau nhức, chảy máu chân răng, ê buốt răng khó chịu, nghiêm trọng hơn khiến răng bị lung lay, mất răng vĩnh viễn và ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng.

Theo đó, tụt lợi hở chân răng nếu không được chẩn đoán và kiểm soát tốt có thể phát sinh một số biến chứng nặng nề sau:

• Ảnh hưởng đến chức năng thẩm mỹ: Khi phần mô nướu bị tụt sâu sẽ khiến chân răng lộ ra nhiều hơn, nhất là trường hợp bị tụt nướu răng cửa. Điều này ảnh hưởng đến chức năng thẩm mỹ mỗi khi giao tiếp cũng như tâm lý của người bệnh.
• Răng nhạy cảm và dễ bị ê buốt: Theo cấu tạo, phần chân răng không được bao phủ bởi men răng như thân răng nên khi bị tụt lợi sẽ khiến cơ quan này tiếp xúc trực tiếp với môi trường bên ngoài. Lúc này, răng có xu hướng nhạy cảm, dễ ê buốt khi dùng thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh, thậm chí cơn ê buốt có thể xảy ra khi tiếp xúc với không khí bên ngoài.
• Gây nhiễm trùng và tăng nguy cơ mất răng vĩnh viễn: Khi các mô nướu bị tụt ra khỏi chân răng sẽ tạo điều kiện thuận lợi để vi khuẩn trong khoang miệng tấn công trực tiếp và gây viêm nhiễm. Khi chân răng bị tổn thương sẽ ảnh hưởng đến xương hàm cũng như tủy răng. Lâu dần có thể gây tiêu biến xương hàm, răng có xu hướng lung lay. Nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến mất răng vĩnh viễn.

Chẩn đoán bệnh lý

Các kỹ thuật chẩn đoán tụt nướu hở chân răng được tiến hành thông qua khai thác bệnh sử và khám sức khỏe răng miệng tổng quát. Để đạt được kết quả chẩn đoán chính xác nhất, bác sĩ nha khoa sẽ thực hiện chụp X-quang, từ hình ảnh chụp được sẽ xác định được mức độ tổn thương và đưa ra phương án điều trị phù hợp.

Việc chẩn đoán tụt nướu hở chân răng có thể được đảm bảo nếu thực hiện ở cơ sở uy tín, bác sĩ nha khoa có trình độ chuyên môn cao. Những chuyên gia sẽ đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp với từng đối tượng cụ thể.

Các phương pháp điều trị tụt nướu hở chân răng

Sau khi tiến hành chẩn đoán, bác sĩ chuyên khoa sẽ phân chia bệnh lý thành giai mức độ là tụt nướu hở chân răng nhẹ và nặng. Từ đó sẽ áp dụng những biện pháp y tế hợp lý. Cụ thể:

Điều trị tụt nướu hở chân răng nhẹ

Đối với những trường hợp tổn thương do bệnh lý gây ra ở mức độ nhẹ, bác sĩ nha khoa sẽ tiến hành làm sạch sâu vùng mô nướu và răng bị ảnh hưởng. Quá trình làm sạch hay còn gọi là mở rộng quy mô của chân răng và răng, sẽ loại bỏ cao răng, những mảng bám hình thành bề mặt răng, chân răng và dưới nướu để ngăn ngừa sự phát triển quá mức của vi khuẩn.

Bên cạnh đó, người bệnh cũng sẽ được chỉ định một số loại thuốc kháng viêm, giảm đau và thuốc kháng sinh nhằm tiêu diệt vi khuẩn viêm nhiễm cũng như kiểm soát các triệu chứng lâm sàng do bệnh lý gây ra.

Điều trị tụt nướu hở chân răng nặng

Trong trường hợp người bệnh không thể đáp ứng biện pháp điều trị trên bởi mất nhiều túi nướu và nhiều xương. Lúc này bác sĩ nha khoa sẽ cân nhắc tiến hành phẫu thuật, sửa chữa và phục hồi mô nướu vốn có.

Các quy trình phẫu thuật thường được áp dụng trong điều trị tụt nướu hở chân răng được tiến hành như sau:

• Giảm độ sâu của túi nha: Đối với kỹ thuật này, bác sĩ nha khoa sẽ dùng dụng cụ y khoa gắp, bọc lại những mô nướu bị ảnh hưởng. Đồng thời loại bỏ vi khuẩn viêm nhiễm từ túi nha và phục hồi những mô nướu ở vị trí trên chân răng. Việc loại bỏ những túi nha hoặc làm giảm kích thước của chúng sẽ giúp khắc phục bệnh lý hiệu quả.
• Tái tạo răng: Trong trường hợp phần xương hỗ trợ răng bị phá hủy do bệnh lý gây ra. Lúc này, bác sĩ có thể tiến hành thực hiện một số thủ thuật giúp tái tạo phần xương và mô nướu bị mất đi. Tương tự với việc làm giảm độ sâu của các túi nha. Sau khi gắp, bọc lại mô nướu, loại bỏ vi khuẩn, sẽ dùng vật liệu nhân tạo như tấm màng, protein, mô ghép để kích thích mô. Vật liệu này sẽ được đặt trực tiếp lên khu vực bị ảnh hưởng nhằm tái tạo và cố định lại chân răng. Phòng ngừa tình trạng răng lung lay hoặc mất răng do bệnh lý gây ra.

Các biện pháp phòng ngừa tụt lợi hở chân răng hiệu quả

Tụt lợi hở chân răng là một trong những vấn đề nha khoa thường gặp ở nhiều đối tượng, đặc biệt là người trung niên. Các triệu chứng bệnh lý không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ, sinh hoạt hàng ngày mà còn có thể phát sinh biến chứng nặng nề. Do đó, bên cạnh tuân thủ biện pháp y tế theo hướng dẫn bác sĩ nha khoa, người bệnh nên chủ động trong việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa tái phát lâu dài. Cụ thể:

• Chải răng mỗi ngày từ 2 – 3 lần sau khi ăn và trước khi đi ngủ khoảng 60 phút. Việc chải răng đều đặn mỗi ngày sẽ giúp hình thành các mảng bám trên răng, đồng thời hạn chế hoạt động quá mức của vi khuẩn trong khoang miệng.
• Ưu tiên sử dụng các loại bàn chải có lông mềm, mảnh, kích thước phù hợp giúp làm sạch những mảng bám tích tụ ở kẽ răng. Bên cạnh đó, bạn nên thay bàn chải định kỳ từ 3 – 4 tháng/ lần.

• Để tăng hiệu quả làm sạch, bạn có thể lựa chọn sử dụng máy tăm nước và bàn chải điện. Bởi những sản phẩm này thường mang lại tác dụng làm sạch tốt hơn so với những sản phẩm chăm sóc răng miệng thông thường.
• Sử dụng chỉ nha khoa giúp làm sạch thức ăn thừa trong kẽ răng. Kết hợp dùng nước súc miệng sát khuẩn mỗi ngày để khử khuẩn, đồng thời ức chế hoạt động quá mức của vi khuẩn trong khoang miệng.
• Bổ sung nhiều nước để làm sạch những mảng bám, ngăn ngừa hình thành cao răng. Ngoài ra, bạn cũng có thể nhai kẹo cao su không đường để làm sạch khoang miệng cũng như kích thích hoạt động tiết nước bọt. Bởi trên thực tế, nước bọt không chỉ có tác dụng làm mềm thức ăn, trung hòa axit mà còn kiểm soát sự phát triển quá mức của vi khuẩn.
• Tăng cường sức đề kháng cho răng miệng bằng sách dùng nước súc miệng, kem đánh răng chứa thành phần fluor. Bên cạnh đó, bạn cũng nên bổ sung những nhóm thực phẩm chứa hàm lượng khoáng chất dồi dào để cải thiện men răng, giúp mô nướu khỏe mạnh.
• Thay đổi các thói quen xấu tác động tiêu cực đến sức khỏe răng miệng như lạm dụng bia rượu, hút thuốc lá, thở bằng miệng, nghiến răng khi ngủ, thường xuyên dùng những món ăn và thức uống chứa nhiều axit và đường.
• Tiến hành thăm khám nha khoa định kỳ 6 tháng/lần và lấy cao răng. Điều này không chỉ giúp phòng ngừa bệnh lý mà còn giúp bác sĩ nha khoa phát hiện sớm những vấn đề bất thường về răng miệng và khắc phục kịp thời.

Bài viết trên đây đã tổng hợp những thông tin liên quan đến tình trạng tụt lợi hở chân răng. Việc chủ quan không điều trị sớm và chăm sóc đúng cách có thể khiến bệnh lý tiến triển nghiêm trọng và dẫn đến nhiều hệ lụy. Do đó, ngay khi nhận thấy các biểu hiện bất thường, bạn cần nhanh chóng đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị hợp lý.