Sâu răng có thể gây biến chứng nguy hiểm bạn nên biết

Nếu không được chẩn đoán và khắc phục kịp thời, bệnh sâu răng có thể gây ra nhiều biến chứng từ nhẹ đến nghiêm trọng. Thực tế cho thấy, đã không ít trường hợp bị hoại tử tủy, tiêu xoang hàm và thậm chí là mất răng vĩnh viễn do chủ quan không điều trị sớm. 

Các biến chứng của bệnh sâu răng nên biết

Sâu răng là bệnh nha khoa rất phổ biến ở trẻ em và người lớn. Bệnh lý này thực chất là tình trạng nhiễm khuẩn của răng, đặc trưng bởi hiện tượng khử khoáng gây mất mô cứng của men răng và ngà răng. Sâu răng là bệnh đa nguyên nhân, trong đó luôn có sự tham gia của vi khuẩn và carbohydrate có trong thực phẩm, thức uống.

Bệnh lý này có tiến triển khá chậm. Ban đầu, bệnh chỉ gây đổi màu và làm xuất hiện các lỗ sâu li ti ở kẽ răng, rãnh nhai hoặc bề mặt trong – ngoài của răng. Tuy nhiên nếu không được điều trị, sâu răng có thể đi sâu vào ngà răng hoặc thậm chí là những cơ quan xa hơn. Sâu răng không chỉ gây đau nhức, ê buốt, giảm chức năng nhai mà còn gây ra nhiều biến chứng nặng nề nếu không được điều trị sớm và đúng cách.

Các biến chứng thường gặp của bệnh sâu răng:

1. Viêm tủy răng – Biến chứng thường gặp của bệnh sâu răng

Răng được cấu tạo từ 3 phần chính là men răng, ngà răng và tủy răng. Ban đầu, vi khuẩn chỉ tấn công và gây hòa tan các tinh thể chất vô cơ ở men răng, sau đó dần di chuyển đến ngà răng. Nếu không kiểm soát sớm, vi khuẩn cũng có thể xâm nhập vào khoang tủy gây ra viêm tủy cấp và mãn tính.

Khác với men răng và ngà răng, tủy là mô liên kết mềm chứa nhiều dây thần kinh và mạch máu để nuôi dưỡng răng, đồng thời nhận cảm giác khi ăn uống. Sâu răng không được điều trị sớm có thể gây ra viêm tủy răng – biến chứng thường gặp nhất của bệnh lý này.

Viêm tủy răng thường bùng phát cấp tính với những triệu chứng dễ nhận biết như đau, ê buốt nhẹ. Theo thời gian, mức độ cơn đau sẽ tăng lên đáng kể, mô nướu xung quanh tấy đỏ, ứ mủ, có cảm giác tê buốt và hôi miệng. Nếu không xử trí kịp thời, tủy sẽ bị hoại tử và mất hẳn chức năng. Ở giai đoạn này, viêm tủy răng hoàn toàn không gây đau nhưng gây ra mùi hôi rất khó chịu.

Viêm tủy răng là biến chứng phổ biến nhất do sâu răng gây ra. Để khắc phục biến chứng này, bạn nên đến gặp nha sĩ ngay khi nhận thấy những triệu chứng kể trên. Với trường hợp viêm tủy răng mới phát, bác sĩ có thể chỉ định dùng kháng sinh để kiểm soát nhiễm trùng. Tuy nhiên nếu tủy đã bị hoại tử, bạn sẽ được xem xét điều trị nội nha (điều trị tủy).

2. Viêm, áp xe quanh chóp răng

Viêm, áp xe quanh chóp răng là biến chứng nghiêm trọng khác của bệnh sâu răng. Biến chứng này thường phát triển từ viêm tủy răng không được điều trị kịp thời. Chóp răng là vị trí cuối cùng của chân răng nên tình trạng viêm, áp xe ở vị trí này có thể khiến răng lung lay và suy yếu.

Ban đầu, vùng quanh chóp răng chỉ bị viêm do vi khuẩn tấn công. Tuy nhiên nếu không thăm khám và điều trị sớm, vi khuẩn có thể phát triển mạnh gây hình thành tổ chức mủ bao gồm vi khuẩn, các mô và tế bào bạch cầu bị chết (áp xe). Viêm, áp xe quanh răng đặc trưng bởi các dấu hiệu như nướu bị thâm đỏ, tối màu, đau nhức dữ dội, phù nề, chân răng lung lay, hôi miệng,…

Đối với trường hợp bị áp xe quanh chân răng, cần đến ngay bệnh viện để được chích rạch áp xe và sử dụng kháng sinh, thuốc giảm đau, chống viêm để giảm đau nhức, ê buốt và kiểm soát nhiễm trùng. Khi tình trạng ổn định, bác sĩ sẽ xem xét thực hiện các biện pháp điều trị như điều trị tủy (điều trị nội nha), xử lý mặt gốc răng, cạo vôi răng hoặc có thể phải nhổ răng nếu răng bị tổn thương nặng. Trong trường hợp chậm trễ, ổ áp xe có thể bị vỡ, vi khuẩn đi theo đường máu đến các cơ quan xa hơn và gây viêm nhiễm.

3. Tiêu xương hàm, tạo nang xương hàm

Xương hàm là phần xương cứng chắc có vai trò nâng đỡ chân răng và chịu áp lực trong quá trình ăn uống. Tiêu xương hàm thường xảy ra do mất răng (ảnh hưởng của quá trình thoái hóa). Ngoài nguyên nhân này, tiêu xương hàm cũng có thể là biến chứng của bệnh sâu răng.

Sâu răng tiến triển nặng tạo điều kiện cho vi khuẩn gây áp xe quanh chân răng, sau đó vi khuẩn di chuyển sâu xuống xương hàm gây ra hiện tượng tiêu xương hàm. Ở những trường hợp nặng, vi khuẩn có thể phát triển và tạo nang xương hàm dẫn đến biến dạng mặt. Mặc dù biến chứng này ít khi xảy ra nhưng bạn không nên chủ quan với những ảnh hưởng của bệnh sâu răng.

4. Các bệnh về nướu

Răng và mô nướu là hai cơ quan có mối liên hệ mật thiết. Sâu răng kéo dài được xem là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về nướu như:

• Viêm lợi (viêm nướu): Là tình trạng mô nướu bị sưng viêm, phù nề và dễ chảy máu do nhiễm vi khuẩn. Viêm nướu là bệnh lý nha khoa khá phổ biến và có thể thuyên giảm nhanh nếu vệ sinh răng miệng đúng cách.
• Triển dưỡng nướu: Triển dưỡng nướu là hiện tượng mô nướu phát triển quá mức và phì đại. Tình trạng này ảnh hưởng không nhỏ đến thẩm mỹ và chất lượng cuộc sống. Triển dưỡng nướu là biến chứng do sâu răng nặng gây viêm nướu trong thời gian dài.

Ngoài ra, sâu răng còn có thể làm tăng độ nhạy cảm của các mô nướu bao xung quanh. Vì vậy, nướu rất dễ bị sưng đau và chảy máu khi ăn uống, đánh răng.

5. Viêm nha chu – Biến chứng nặng của bệnh sâu răng

Viêm nha chu là tình trạng viêm nhiễm tổ chức xung quanh răng (xương ổ răng, nướu và dây chằng). Tình trạng này thường là biến chứng của viêm nướu hoặc sâu răng tiến triển nặng. Viêm nha chu thường xảy ra ở cùng lúc nhiều răng, ảnh hưởng nhiều đến hoạt động nhai và chức năng thẩm mỹ.

Viêm nha chu thường gây chảy máu khi đánh răng, mô lợi sưng đỏ, nhạy cảm, hơi thở có mùi hôi, răng lung lay, ấn vào nướu có mủ hoặc máu chảy xa,… Ngoài ra, tình trạng viêm nha chu (tổ chức nâng đỡ răng) kéo dài còn có thể khiến răng bị thưa và tăng nguy cơ mất răng vĩnh viễn.

Viêm nha chu là một trong những biến chứng nặng nề của bệnh sâu răng. Bệnh lý này tiến triển rất thầm lặng nên khó phát hiện ở giai đoạn đầu. Biện pháp hiệu quả nhất giúp chẩn đoán và điều trị bệnh kịp thời là khám răng miệng định kỳ.

6. Viêm xoang hàm – Biến chứng không ngờ của bệnh viêm xoang

Viêm xoang hàm là bệnh hô hấp khá phổ biến, xảy ra khi xoang hàm (nằm gần với răng ở hàm trên) bị viêm, phù nề do vi khuẩn, nấm hoặc do dị ứng. Ít người biết rằng, viêm xoang hàm là một trong những biến chứng của bệnh sâu răng. Khi sâu răng tiến triển, vi khuẩn sẽ đi vào tủy răng và chóp răng, sau đó di chuyển đến xoang hàm và gây viêm nhiễm cơ quan này.

Viêm xoang hàm thường gây nặng vùng mặt, nghẹt mũi, nhức mũi, mất khứu giác, đau họng, ngứa họng,… Ngoài ra, dịch từ xoang có thể chảy xuống họng gây ra tình trạng ho khan, ho có đờm và hôi miệng. Sâu răng gây viêm xoang không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn tác động đến tâm lý và chất lượng cuộc sống. Do đó ngay khi nhận thấy các triệu chứng bất thường, bạn nên thăm khám để được chẩn đoán và điều trị sớm.

7. Một số biến chứng khác

Ngoài những biến chứng kể trên, bệnh sâu răng cũng có thể gây ra một số biến chứng khác như:

• Ảnh hưởng đến hoạt động ăn uống gây chán ăn, ăn uống kém, nhai thức ăn không kỹ, từ đó làm tăng áp lực lên dạ dày và đường ruột.
• Sâu răng nặng gây đau nhức nhiều, ảnh hưởng đến giấc ngủ, hiệu suất lao động và làm việc
• Sâu răng cũng có thể lây lan sau những răng khỏe mạnh nếu không được kiểm soát sớm
• Sâu răng gây hôi miệng ảnh hưởng đến sự tự tin và tâm lý của người bệnh

Các biện pháp phòng ngừa biến chứng do sâu răng

Có thể thấy, sâu răng gây ra nhiều biến chứng đối với sức khỏe răng miệng, thể chất và chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, bệnh lý này có tiến triển chậm và hoàn toàn có thể điều trị dứt điểm nếu thăm khám sớm.

Để phòng ngừa các biến chứng của bệnh sâu răng, nên thực hiện các biện pháp sau:

• Thăm khám ngay khi nhận thấy các dấu hiệu sâu răng như răng ê buốt, đau nhức, men răng đổi màu, răng xuất hiện các đốm hoặc hố lõm có màu nâu, đen. Nếu được điều trị sớm, sâu răng có thể được kiểm soát và hoàn toàn không gây ra các biến chứng kể trên.
• Sâu răng là bệnh nha khoa có khả năng tái phát cao. Với những vị trí dễ bị sâu răng trở lại (răng ở vị trí khuất, ổ sâu ở các rãnh của mặt nhai hoặc kẽ răng), nên chủ động trám bít hố rãnh để phòng ngừa tái phát.
• Nhận biết sớm các biến chứng của bệnh sâu răng và tiến hành thăm khám – điều trị sớm.
• Vệ sinh răng miệng đúng cách, tăng cường bổ sung fluor và ăn uống khoa học để bảo vệ sức khỏe răng miệng, phòng ngừa sâu răng và các bệnh nha khoa thường gặp.
• Khám nha khoa và lấy vôi răng định kỳ 1 – 2 lần/ năm. Vôi răng là nơi trú ngụ của vi khuẩn. Nếu không làm sạch thường xuyên, vi khuẩn có thể phát triển mạnh gây sâu răng, viêm nướu và nhiều vấn đề răng miệng khác.
• Thay đổi các thói quen làm tăng nguy cơ sâu răng và khiến sâu răng tiến triển nặng như uống nhiều rượu bia, hút thuốc lá, thở bằng miệng khi ngủ, thói quen nghiến răng,… Ngoài ra, cần kiểm soát chứng trào ngược dạ dày thực quản để ngăn ngừa sâu răng tiến triển nặng.

Sâu răng là bệnh nha khoa thường gặp và ít khi đe dọa đến sức khỏe. Tuy nhiên nếu không thăm khám và điều trị kịp thời, bệnh lý này có thể gây ra hàng loạt các biến chứng từ nhẹ đến nghiêm trọng. Do đó khi phát hiện các dấu hiệu sâu răng, cần đến bệnh viện/ phòng khám để được chẩn đoán và điều trị sớm.

Tham khảo thêm:

• Dấu hiệu răng sâu vào tủy và cách chữa trị an toàn
• Răng khôn bị sâu có nguy hiểm không? Nên nhổ hay trám?
• Công dụng của fluor trong việc phòng ngừa và trị sâu răng