Răng Khôn Bị Sâu Có Nguy Hiểm Không? Nên Nhổ Hay Trám?

Răng khôn bị sâu có thể dẫn đến sâu các răng lân cận, áp xe chân răng, hoại tử tủy,… nếu không được điều trị sớm và đúng cách. Tùy theo tình trạng răng (mọc thẳng, ngang, ngầm,…) và mức độ sâu, bác sĩ có thể xem xét hàn trám hoặc tiểu phẫu nhổ răng khôn trong trường hợp cần thiết. 

Các dấu hiệu cho thấy răng khôn bị sâu

Răng khôn (răng số 8 hoặc răng hàm số 3) là răng nằm ở vị trí cuối cùng của cung hàm. Thông thường, mỗi người có đến 4 răng khôn, gồm 2 răng hàm dưới và 2 răng hàm trên. Tuy nhiên trên thực tế, một số người không mọc răng khôn hoặc mọc ít hơn 4 răng.

Răng khôn là răng vĩnh viễn chỉ mọc ở độ tuổi trưởng thành (17 – 25 tuổi). Vì nằm ở vị trí cuối cùng và mọc khá muộn nên răng số 8 dễ gặp phải các vấn đề răng miệng hơn so với những răng còn lại. Trong đó, sâu răng khôn là tình trạng khá phổ biến.

Răng khôn bị sâu thường gây ra những triệu chứng như:

• Đau nhức răng kèm theo ê buốt và khó chịu, nhất là khi dùng thức ăn, đồ uống lạnh, nóng, quá cay hoặc mặn. Ngoài ra, gió lạnh cũng có thể gây ê buốt khi răng khôn bị sâu.
• Quan sát răng khôn nhận thấy răng đổi thành màu nâu, đen và xuất hiện các lỗ sâu lởm chởm
• Một số trường hợp sâu răng khôn còn có hiện tượng viêm nướu (đau nhức nướu, chảy máu,…)
• Răng khôn bị sâu gây khó khăn khi ăn uống và thậm chí có thể gây mất ngủ, giảm hiệu suất lao động và học tập do răng đau nhức nhiều, dai dẳng
• Hơi thở có mùi mặc dù đã vệ sinh răng miệng đúng cách

Nguyên nhân gây sâu răng khôn

Sâu răng nói chung và sâu răng khôn nói riêng là bệnh đa nguyên nhân, trong đó luôn có vai trò của vi khuẩn thường trú trong khoang miệng (chủ yếu là Streptococcus mutans). Ngoài các nguyên nhân thông thường, vị trí và đặc điểm của từng răng cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh lý này. Trong đó răng hàm – đặc biệt là răng khôn là vị trí có nguy cơ bị sâu răng cao nhất.

Các nguyên nhân, yếu tố có thể khiến răng khôn bị sâu:

• Vi khuẩn: Vi khuẩn Streptococcus mutans là tác nhân chính gây ra bệnh sâu răng. Khi xuất hiện các mảng bám (do thức ăn thừa tích tụ), vi khuẩn có thể phản ứng với carbohydrate trong thực phẩm dẫn đến tiết axit tại chỗ. Axit từ vi khuẩn khiến cho các mô cứng của răng bị hòa tan và dẫn đến sâu răng.
• Đặc tính của răng: Răng khôn thường mọc muộn nên không có đủ không gian để phát triển. Do đó, răng ở vị trí này dễ mọc lệch, mọc ngầm khiến các răng lân cận bị chèn ép. Hơn nữa, vì ở vị trí cuối cung hàm nên rất khó để làm sạch thức ăn thừa ở răng số 8. Theo thời gian, vi khuẩn phát triển trong các mảng bám gây ra quá trình khử khoáng.
• Thói quen ăn uống: Thường xuyên sử dụng nước ngọt có gas và các loại thực phẩm chứa nhiều đường (bánh kẹo, socola,…) là yếu tố làm tăng nguy cơ sâu răng. Nguyên nhân là do carbohydrate trong các thực phẩm này là nguồn dinh dưỡng ưa thích của vi khuẩn. Khi tiếp xúc với carbohydrate, vi khuẩn sẽ bài tiết ra axit – tác nhân trực tiếp gây hòa tan các mô cứng của răng.
• Vệ sinh răng miệng kém: Như đã đề cập, răng khôn nằm ở vị trí cuối cung hàm nên rất khó làm sạch. Nếu vệ sinh không kỹ, mảng bám có thể tích tụ ở mặt nhai và kẽ răng tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển dẫn đến sâu răng và nhiều vấn đề nha khoa khác.

Ngoài những nguyên nhân trên, răng khôn bị sâu cũng có thể xảy ra khi có những yếu tố thuận lợi như:

• Hệ miễn dịch suy giảm
• Ảnh hưởng của các bệnh nội khoa (tiểu đường)
• Sử dụng thuốc gây giảm tiết nước bọt (thuốc kháng histamine H1)
• Ảnh hưởng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản
• Ít uống nước
• Hút thuốc lá thường xuyên
• Răng khôn mọc lệch, mọc ngầm không được xử trí kịp thời

Răng khôn bị sâu có nguy hiểm không?

Sâu răng khôn là tình trạng khá phổ biến, xảy ra ở người trưởng thành và người cao tuổi. Tương tự như sâu răng ở những vị trí khác, sâu răng số 8 có thể gây đau nhức, ê buốt khi ăn uống và sinh hoạt. Nếu không thăm khám và điều trị sớm, sâu răng có thể tiến triển nặng dẫn đến nhiều ảnh hưởng đối với sức khỏe răng miệng và chất lượng cuộc sống.

Khác với răng ở những vị trí thông thường, răng khôn có chân răng sâu và độ cứng cao hơn. Do đó, sâu răng khôn còn có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được thăm khám và điều trị sớm.

Các biến chứng, ảnh hưởng có thể xảy ra do răng khôn bị sâu không được thăm khám và điều trị sớm:

• Sâu các răng lân cận
• Răng số 8 bị tổn thương nặng dẫn đến đau nhức, ê buốt, gây ảnh hưởng đến giấc ngủ và hoạt động ăn uống, sinh hoạt
• Sâu răng khôn tiến triển có thể gây viêm tủy cấp, mãn tính, áp xe chân răng, viêm nha chu hoặc có thể gây tổn thương dây thần kinh trong trường hợp chân răng quá sâu
• Tăng nguy cơ mắc các bệnh tiêu hóa do ăn uống khó khăn, không điều độ, nhai không kỹ thức ăn làm tăng áp lực lên dạ dày và đường ruột
• Răng khôn bị sâu kéo dài còn gây hôi miệng, tác động tiêu cực đến lao động, học tập và sự tự tin khi giao tiếp

Có thể thấy, răng khôn bị sâu gây ra nhiều ảnh hưởng đối với sức khỏe răng miệng và chất lượng cuộc sống. Do đó, bạn nên chủ động đến bệnh viện/ nha khoa để được thăm khám và điều trị ngay khi có các triệu chứng bất thường.

Răng khôn bị sâu nên nhổ hay trám (hàn)?

Răng khôn là răng cuối cùng nằm trên cung hàm nên không giữ nhiều chức năng quan trọng. Thực tế cho thấy, nhiều người không có răng khôn nhưng hoàn toàn không ảnh hưởng đến chức năng nhai, thẩm mỹ hay giao tiếp.

Vì không giữ vai trò quá quan trọng nên khi điều trị răng khôn bị sâu, không nhất thiết phải ưu tiên các phương pháp bảo tồn (bổ sung fluor, trám răng). Trong trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể xem xét nhổ bỏ răng để giải quyết triệt để ổ sâu, đồng thời phòng ngừa sâu răng và các bệnh lý nha khoa khác tái phát.

1. Trám răng khôn – Điều trị răng khôn bị sâu mọc thẳng

Trám răng (hàn răng) là thủ thuật nha khoa đơn giản giúp phục hồi hình dáng và chức năng của răng. Đối với sâu răng, hàn răng được xem là phương pháp hiệu quả và được ưu tiên trong hầu hết các trường hợp.

Sâu răng ở những vị trí khác thường được ưu tiên hàn, trám để giải quyết ổ sâu và ngăn ngứa sâu răng tái phát. Tuy nhiên đối với sâu răng khôn, trám răng chỉ được thực hiện trong những trường hợp sau:

• Răng khôn bị sâu nhưng răng mọc thẳng, không bị lệch, không chen chúc và xô đẩy những răng khác trên cung hàm
• Răng số 8 mới chỉ bị sâu men hoặc sâu ngà, răng còn nguyên hình dáng và chưa bị tổn thương nặng
• Người bệnh có mong muốn bảo tồn răng, không muốn nhổ bỏ răng khôn vì lí do sức khỏe (tiểu đường, rối loạn đông máu,…) hoặc lí do cá nhân

Trám răng được thực hiện bằng cách nạo bỏ phần ngà răng bị sâu. Sau đó, sử dụng dung dịch sát khuẩn để tiêu diệt vi khuẩn và dùng vật liệu nhân tạo để trám bít hố rãnh. Chỉ sau khoảng vài phút, vật liệu sẽ đông lại hoàn toàn và bám dính với bề mặt răng thật. Đối với răng ở vị trí số 8, bác sĩ thường khuyến khích sử dụng các vật liệu độ cứng chắc thay vì vật liệu có tính thẩm mỹ cao.

2. Nhổ răng khôn – Trị sâu răng khôn mọc lệch

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định nhổ bỏ răng khôn để giải quyết triệt để và phòng ngừa sâu răng tái phát. Ngoài ra, nhổ răng khôn còn giúp ngăn ngừa tình trạng viêm lợi trùm, viêm nha chu, sâu răng số 7 và nhiều bệnh lý nha khoa khác.

Nhổ răng khôn được chỉ định trong những trường hợp sau:

• Răng khôn bị sâu nặng, hình dáng răng bị phá hủy nghiêm trọng và không thể phục hồi bằng phương pháp hàn trám
• Sâu răng khôn có mức độ nhẹ, trung bình, nặng đi kèm với hiện tượng răng khôn mọc lệch, mọc ngang, chen chúc và xô đẩy các răng lân cận
• Răng khôn mọc thẳng nhưng tái phát sâu răng nhiều lần

Răng khôn không giữ các nhiệm vụ quan trọng như răng ở những vị trí khác. Chính vì vậy trong trường hợp răng mọc lệch, chen chúc, mọc ngầm, lựa chọn ưu tiên là tiểu phẫu răng khôn. Ngoài ra, nhổ răng số 8 còn giúp hạn chế tình trạng các răng khác bị xô đẩy dẫn đến hiện tượng khít hàm, đau nhức.

3. Bổ sung fluor + dùng thuốc

Răng hàm là những vị trí có nguy cơ sâu răng cao – nhất là với răng hàm số 3 (răng khôn). Do đó ngoài hàn trám răng, bác sĩ sẽ chỉ định bổ sung thêm fluor để tăng cường men răng. Ngoài ra, bạn cũng có thể phải dùng thêm một số loại thuốc để giảm đau nhức và ngăn ngừa sâu răng tiến triển.

Các loại thuốc được sử dụng trong điều trị răng khôn bị sâu:

• Fluor: Fluor là khoáng chất vô cùng quan trọng đối với cấu trúc răng. Cụ thể, khoáng chất này có thể kết hợp với men răng tạo ra hàng rào bảo vệ trước sự xâm nhập và tấn công của vi khuẩn. Bạn có thể bổ sung fluor bằng cách sử dụng nước súc miệng, kem đánh răng và nước uống chứa thành phần này.
• Nước súc miệng sát khuẩn: Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể chỉ định dùng nước súc miệng chứa Chlorhexidine. Đây là hoạt chất kháng khuẩn, virus và nấm tại chỗ. Hoạt chất này có hiệu quả với các chủng vi khuẩn gây bệnh sâu răng. Dùng nước súc miệng sát khuẩn 1 – 2 lần/ ngày có thể ngăn sâu răng tiến triển và phòng ngừa tình trạng tái phát hiệu quả.
• Một số loại thuốc uống: Trong trường hợp răng khôn bị sâu gây đau nhức, viêm tủy cấp và viêm lợi trùm, bác sĩ có thể chỉ định dùng một số loại thuốc giảm đau, hạ sốt (Paracetamol), thuốc chống viêm và kháng sinh. Thuốc thường được chỉ định trong giai đoạn cấp. Khi răng hết sưng và đau nhức, bác sĩ sẽ tiến hành trám hoặc nhổ răng tùy theo tình trạng cụ thể.

4. Chế độ chăm sóc khi bị sâu răng khôn

Răng khôn bị sâu ảnh hưởng nhiều đến ăn uống, giao tiếp, sinh hoạt và giấc ngủ. Bên cạnh các phương pháp y tế, bạn cũng có thể thực hiện một số biện pháp chăm sóc để giảm đau và các triệu chứng đi kèm.

Chế độ chăm sóc trong thời gian điều trị sâu răng khôn:

• Nếu chưa thể đến nha khoa, bạn có thể giảm đau bằng cách chườm đá ở vùng má. Nhiệt độ lạnh từ túi chườm có tác dụng làm co mạch máu, giảm sưng và đau rõ rệt.
• Ngậm nước muối ấm 2 – 3 lần/ ngày để sát trùng và kháng khuẩn. Ngoài ra, biện pháp này còn giúp làm giảm hiện tượng viêm ở các mô lợi bao xung quanh răng khôn.
• Dùng các thức ăn mềm, ít gia vị trong thời gian sâu răng khôn. Sử dụng thức ăn cay nóng, khô cứng và khó nhai có thể khiến răng ê buốt và đau nhức nhiều.
• Ngủ nghỉ đúng giờ, tránh căng thẳng cũng có thể làm giảm mức độ cơn đau.
• Sắp xếp thời gian đến bệnh viện/ nha khoa sớm nhất có thể để được thăm khám và tư vấn điều trị.

Phòng ngừa tình trạng răng khôn bị sâu

Răng khôn nằm ở vị trí cuối của cung hàm, răng có mặt nhai lớn và nhiều rãnh, kẽ nên rất dễ bị sâu. Vì vậy sau khi điều trị, bạn nên thực hiện một số biện pháp để chủ động phòng ngừa sâu răng khôn tái phát:

• Nhổ răng khôn trong trường hợp răng mọc ngầm, mọc lệch, chen chúc,… ngay cả khi răng không bị sâu và gặp phải bất cứ vấn đề nha khoa nào.
• Trong trường hợp răng khôn bị lợi trùm, nên tiến hành phẫu thuật lợi để phòng ngừa sâu răng và các bệnh nha khoa thường gặp.
• Đánh răng 2 – 3 lần/ ngày sau các bữa ăn và trước khi đi ngủ. Khi chải răng, nên thao tác nhẹ nhàng để tránh gây tổn thương răng và mô nướu. Ngoài ra, cần chú ý làm sạch răng ở những vị trí khuất như răng số 7, số 8,…
• Sử dụng chỉ nha khoa để làm sạch thức ăn ở các kẽ răng. Nên dùng sau khi ăn để ngăn sự hình thành của mảng bám và hạn chế sự phát triển quá mức của vi khuẩn.
• Súc miệng bằng nước muối ấm hoặc các dung dịch súc miệng sát khuẩn sau khi chải răng. Nên thực hiện đều đặn 1 – 2 lần/ ngày để phòng ngừa sâu răng và các bệnh lý răng miệng thường gặp khác.
• Uống nhiều nước và nhai kẹo cao su thường xuyên để tăng tiết nước bọt. Ngoài tác dụng làm mềm thức ăn, nước bọt còn có vai trò trung hòa axit do vi khuẩn bài tiết, từ đó ngăn chặn hiện tượng khử khoáng xảy ra ở men răng và ngà răng.
• Tăng cường bổ sung các thực phẩm tốt cho răng như cá, sò, nghêu, cua, trứng, thịt, rau xanh, sữa chua, trái cây,…
• Cạo vôi răng 1 – 2 lần/ năm và khám nha khoa định kỳ để kịp thời phát hiện – điều trị các bệnh lý tiềm ẩn.

Răng khôn bị sâu có thể tiến triển nặng dẫn đến nhiều ảnh hưởng đối với sức khỏe răng miệng và chất lượng cuộc sống. Do đó, bạn nên chủ động thăm khám để được điều trị sớm. Ngoài ra, cần chú ý vệ sinh răng miệng đúng cách để phòng ngừa tình trạng tái phát.

Tham khảo thêm:

• 10 cách chữa sâu răng bằng phương pháp dân gian an toàn, hiệu quả
• Cách chữa sâu răng bằng lá trầu không giảm đau cấp tốc
• Top 10 Cách Trị Sâu Răng Tại Nhà An Toàn Và Hữu Hiệu
• Cách Chữa Viêm Nha Chu Tại Nhà Bằng Phương Pháp Dân Gian