Áp Xe Quanh Chân Răng Có Ổ: Dấu Hiệu Và Cách Điều Trị

Áp xe quanh chân răng có ổ là tình trạng chân răng hình thành túi mủ lớn gây đau nhức, ê buốt, khó chịu khi ăn uống và sinh hoạt. Để ngăn ngừa viêm nhiễm lan rộng, điều trị bước đầu đối với bệnh lý này là chích rạch áp xe và sử dụng thuốc. Sau khi tình trạng đã ổn định, bác sĩ sẽ xem xét điều trị nội nha hoặc nhổ bỏ răng tùy theo từng trường hợp. 

Áp xe quanh chân răng có ổ là bệnh gì?

Áp xe quanh chân răng có ổ đề cập đến hiện tượng chân răng (chóp răng) bị viêm nhiễm nặng dẫn đến hình thành túi mủ (áp xe). Theo thời gian, túi mủ phát triển lớn khiến mô nướu ở vùng chân răng nổi cục (ổ mủ). Đây là một dạng áp xe răng thường gặp bên cạnh áp xe nha chu (ổ mủ xuất hiện ở mô nướu).

Áp xe quanh chân răng thường là biến chứng do sâu răng tiến triển không được điều trị hoặc điều trị không đúng cách. Như đã biết, răng được cấu tạo từ 3 phần chính là men răng, ngà răng và tủy răng. Toàn bộ răng được nâng đỡ bởi nha chu – bao gồm mô nướu, xương ổ răng và dây chằng. Áp xe quanh chân răng xảy ra khi vi khuẩn phá hủy men răng, ngà răng và xâm nhập vào tủy răng. Sau đó di chuyển xuống chân răng gây viêm nhiễm và tạo thành túi mủ tại đây.

Áp xe răng nói chung và áp xe quanh chân răng nói riêng là bệnh nha khoa có mức độ nghiêm trọng. Nếu không được điều trị sớm, vi khuẩn có thể lây lan sang mô nướu, răng, niêm mạc lưỡi, má,… hoặc thậm chí là những cơ quan xa hơn như xoang hàm, não, khớp. Vì vậy để ngăn ngừa biến chứng, cần chủ động thăm khám và khắc phục áp xe quanh chân răng có ổ kịp thời.

Dấu hiệu nhận biết áp xe quanh chân răng có ổ

Áp xe quanh chân răng có ổ có các triệu chứng rất dễ nhận biết. Các triệu chứng của bệnh thường bùng phát ngay khi ổ mủ mới hình thành. Theo thời gian, biểu hiện có xu hướng nặng dần cả về mức độ và tần suất.

Các triệu chứng nhận biết bệnh áp xe quanh chân răng có ổ:

• Quan sát vùng nướu quanh chân răng nhận thấy nướu sưng thành cục lớn (bên trong chứa túi mủ). Trường hợp nặng có thể gây chảy máu, dịch và mủ ở mô nướu
• Răng đau nhức, ê buốt và đặc biệt đau nhói khi ăn uống
• Áp xe quanh chân răng có ổ còn có thể gây sưng hạch góc hàm, sốt, mệt mỏi, ăn uống kém và mất ngủ, khó ngủ
• Khoang miệng giảm tiết nước bọt, có mùi hôi, đôi khi gây đắng hoặc chua miệng
• Chạm vào răng có cảm giác đau nhói, răng lung lay, không chắc chắn

Nguyên nhân gây áp xe quanh chân răng có ổ

Như đã đề cập, áp xe quanh chân răng có ổ thường là hệ quả do sâu răng không được điều trị. Sâu răng là bệnh nhiễm khuẩn của răng, xảy ra khi vi khuẩn phát triển quá mức gây hòa tan các tinh thể cứng ở men răng và ngà răng. Theo thời gian, răng hình thành lỗ sâu lởm chởm có màu nâu hoặc đen gây ra cảm giác đau nhức, ê buốt.

Nếu không điều trị sớm, vi khuẩn gây sâu răng có thể đi vào khoang tủy và di chuyển xuống phần chân răng (chóp răng) gây viêm nhiễm, hình thành túi mủ tại đây. Theo thời gian, túi mủ lớn dần lên khiến mô nướu bao xung quanh thân răng nổi cục (ổ mủ).

Ngoài nguyên nhân trực tiếp, áp xe quanh chân răng có mủ còn có thể xảy ra khi có những điều kiện thuận lợi như:

• Vệ sinh răng miệng kém: Là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nha khoa thường gặp như sâu răng, viêm tủy răng, áp xe răng,… Vệ sinh răng miệng kém khiến hại khuẩn dễ dàng phát triển, tấn công và gây viêm nhiễm các bộ phận cấu thành răng.
• Chế độ ăn: Thường xuyên sử dụng món ăn chứa nhiều đường có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn trong khoang miệng phát triển. Số lượng hại khuẩn tăng đồng nghĩa với nguy cơ mắc các bệnh nha khoa cũng tăng lên đáng kể.
• Đặc điểm của răng: Áp xe răng xảy ra chủ yếu ở răng hàm (do răng có diện tích bề mặt lớn, nhiều rãnh, nằm ở vị trí khuất,…) hoặc răng bị nứt, sứt mẻ, răng mọc lệch, mọc ngầm, mọc ngang. Các đặc điểm này khiến vi khuẩn dễ dàng trú ngụ, phát triển và gây ra nhiều vấn đề nha khoa.
• Hệ miễn dịch kém: Thực tế cho thấy, nguy cơ mắc các bệnh nha khoa nói chung và áp xe quanh chân răng có ổ nói riêng đều cao hơn ở những đối tượng có hệ miễn dịch suy yếu như phụ nữ mang thai, người cao tuổi, người mắc hội chứng HIV/ AIDS, tiểu đường,…
• Các yếu tố khác: Ngoài ra, nguy cơ bị áp xe quanh chân răng có ổ cũng tăng lên đáng kể khi có những yếu tố như tiền sử áp xe quanh chân răng, hút thuốc lá, bị trào ngược dạ dày thực quản, mắc chứng khô miệng, stress, căng thẳng, sử dụng các loại thuốc gây khô miệng trong thời gian dài,…

Các phương pháp điều trị áp xe quanh chân răng có ổ

Áp xe quanh chân răng có ổ là bệnh nha khoa có mức độ nghiêm trọng cần được thăm khám và điều trị sớm. Ổ áp xe ở chân răng có thể vỡ, tạo điều kiện cho vi khuẩn lây lan sang các cơ quan kế cận hoặc những cơ quan xa như não, tim và khớp. Do đó ngay khi nhận thấy các biểu hiện bất thường, bạn nên đến ngay phòng khám để được chẩn đoán và điều trị.

Chẩn đoán áp xe quanh chân răng được thực hiện thông qua thăm khám lâm sàng, chụp X-Quang, CT và xét nghiệm máu trong trường hợp cần thiết. Qua các kỹ thuật này, bác sĩ có thể đưa ra chẩn đoán xác định và đánh giá được mức độ tổn thương của răng.

Các phương pháp điều trị được áp dụng trong trường hợp áp xe quanh chân răng có ổ:

1. Chích rạch áp xe kịp thời

Tất cả các trường hợp áp xe răng đều phải tiến hành rạch túi mủ kịp thời để ngăn ngừa biến chứng vỡ ổ áp xe khiến nhiễm khuẩn lây lan rộng. Kỹ thuật này được thực hiện bằng cách tạo đường rạch vào bên trong chân răng, sau đó bơm rửa túi mủ bằng nước ấm nhiều lần và sát khuẩn.

Chích rạch áp xe là kỹ thuật khá đơn giản và không có chống chỉ định tuyệt đối. Tuy nhiên, bạn nên thông báo với bác sĩ những vấn đề sức khỏe như rối loạn đông máu, bệnh tim mạch và tiền sử dị ứng thuốc – đặc biệt là thuốc gây tê để dự phòng các trường hợp xấu có thể xảy ra.

Chích rạch áp xe kịp thời là phương pháp quan trọng nhất trong điều trị áp xe quanh chân răng có ổ. Khi ổ áp xe được loại bỏ, nguy cơ nhiễm trùng lan rộng cũng được kiểm soát hoàn toàn. Qua đó ngăn ngừa các biến chứng kế cận và biến chứng xa do áp xe răng gây ra.

2. Sử dụng thuốc và vệ sinh răng miệng

Sau khi can thiệp chích rạch áp xe, bác sĩ sẽ hướng dẫn sử dụng thuốc và vệ sinh răng miệng để kiểm soát hiện tượng nhiễm trùng ở quanh chân răng.

Các loại thuốc được sử dụng trong điều trị áp xe quanh chân răng có ổ:

• Thuốc kháng sinh: Kháng sinh có tác dụng tiêu diệt hoặc ức chế hoạt động của các loại vi khuẩn. Do đó, nhóm thuốc này được xem là loại thuốc chính trong điều trị áp xe quanh chân răng có ổ. Các loại kháng sinh thường được sử dụng bao gồm Metronidazole, Amoxicilin và Erythromycin. Kháng sinh được dùng liên tục trong 5 – 7 ngày để kiểm soát nhiễm trùng và ngăn ngừa vi khuẩn lây lan rộng.
• Thuốc chống viêm: Các loại chống viêm như Lysozyme, Prednison và Dexamethasone,… được sử dụng để giảm hiện tượng viêm và phù nề ở mô nướu bao xung quanh chân răng. Thuốc chỉ có tác dụng cải thiện triệu chứng nên thường được dùng trong khoảng 3 – 5 ngày.
• Thuốc giảm đau, hạ sốt: Áp xe quanh chân răng có mủ thường gây đau nhức răng, sưng đau hạch góc hàm kèm theo sốt nhẹ đến sốt cao. Để giảm đau và hạ sốt, bác sĩ có thể chỉ định dùng Paracetamol. Tương tự như thuốc chống viêm, loại thuốc này thường được sử dụng từ 3 – 5 ngày vì chỉ có tác dụng cải thiện triệu chứng.

Sử dụng thuốc có thể kiểm soát cơn đau, các triệu chứng khó chịu và ngăn ngừa vi khuẩn lây lan rộng. Ngoài ra, bạn cũng cần chú ý vệ sinh răng miệng đúng cách để đẩy nhanh quá trình lành thương.

Cách vệ sinh răng miệng trong quá trình điều trị áp xe quanh chân răng có ổ:

• Chải răng 3 lần/ ngày sau khi ăn và trước khi đi ngủ. Cần chú ý lựa chọn bàn chải có kích thước phù hợp, lông chải mềm, mảnh để có thể làm sạch hoàn toàn thức ăn và mảng bám. Trung bình mỗi lần chải răng kéo dài khoảng 2 – 3 phút.
• Sử dụng nước súc miệng chứa Chlorhexidine hoặc Hexetidine để diệt vi khuẩn, nấm và virus trong khoang miệng. Nên súc miệng sau khi chải răng và cần tránh ăn, uống sau khi súc miệng ít nhất 30 phút.
• Dùng chỉ tơ nha khoa để làm sạch thức ăn trong các kẽ răng nhằm hạn chế hình thành mảng bám và ngăn sự phát triển quá mức của vi khuẩn.
• Nếu vùng nướu bao quanh chân răng bị viêm đỏ nhiều, có thể ngậm nước muối ấm hoặc súc miệng bằng nước sắc lá trầu không, bạc hà, đinh hương,… để giảm đau, sưng viêm và cải thiện tình trạng hôi miệng.
• Có thể nhai kẹo cao su không đường để kích thích khoang miệng tiết nước bọt. Duy trì lượng nước bọt giúp ngăn sự phát triển quá mức của vi khuẩn, đẩy nhanh quá trình tái khoáng và làm lành các cơ quan tổn thương.
• Uống nhiều nước, tăng cường rau xanh và trái cây để làm sạch răng miệng tự nhiên, đảm bảo quá trình sản xuất nước bọt và ổn định môi trường sinh lý trong khoang miệng. Hạn chế đồ uống chứa cồn, caffeine, bánh kẹo, mứt,… trong thời gian điều trị áp xe quanh chân răng có ổ.

Chăm sóc răng miệng đúng cách là biện pháp hiệu quả trong điều trị và phòng ngừa áp xe chân răng có ổ. Ngoài ra, biện pháp này còn có thể ngăn ngừa sâu răng, viêm nướu, viêm tủy răng và nhiều vấn đề răng miệng thường gặp khác.

3. Điều trị nội nha, nhổ răng

Khoảng 1 tuần sau khi chích rạch áp xe, bạn cần đến nha khoa để được tái khám. Tùy theo mức độ tổn thương của răng, bác sĩ có thể chỉ định 1 trong 2 phương pháp sau:

• Nhổ răng: Nhổ răng được xem xét khi áp xe quanh chân răng có mức độ nặng, chân răng bị phá hủy không thể hồi phục. Trong trường hợp này, nhổ răng có thể kiểm soát hoàn toàn hiện tượng viêm nhiễm, đồng thời ngăn chặn vi khuẩn lây lan sang những cơ quan khác. Tuy nhiên, nhổ răng làm mất hoàn toàn chức năng sinh lý và thẩm mỹ của răng nên bắt buộc phải cấy ghép Implant để phục hình.
• Điều trị tủy (điều trị nội nha): Điều trị nội nha là phương pháp được ưu tiên trong điều trị áp xe răng nói chung và áp xe quanh chân răng có ổ nói riêng. Kỹ thuật này được thực hiện nhằm bảo tồn răng và giải quyết triệt để hiện tượng viêm nhiễm ở khoang tủy, chân răng. Chữa tủy bao gồm loại bỏ tủy bị hoại tử, làm sạch khoang tủy, sát khuẩn và trám bít bằng vật liệu nhân tạo. Sau khi điều trị nội nha, bác sĩ sẽ trám bít hố sâu hoặc can thiệp các kỹ thuật phục hình chuyên sâu nếu cần thiết (Inlay/ Onlay, bọc mão sứ).

Phòng ngừa áp xe quanh chân răng có ổ

Tương tự như các bệnh nha khoa khác, áp xe quanh chân răng có ổ vẫn có khả năng tái phát. Có thể thấy, áp xe răng là vấn đề sức khỏe có mức độ nghiêm trọng, tiến triển nhanh và gây ra nhiều biến chứng nếu không được kiểm soát kịp thời. Vì vậy, chủ động phòng ngừa bệnh tái phát là biện pháp hiệu quả giúp bảo vệ sức khỏe nói chung và sức khỏe răng miệng nói riêng.

Cách phòng ngừa bệnh áp xe quanh chân răng có ổ:

• Vệ sinh răng miệng đúng cách là biện pháp phòng ngừa áp xe quanh răng có ổ hiệu quả nhất. Ngoài ra, giữ vệ sinh răng miệng còn giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh nha khoa thường gặp như viêm nướu, sâu răng, viêm tủy răng,…
• Giảm lượng đường trong chế độ ăn, hạn chế dùng thức ăn, đồ uống chứa axit, tránh hút thuốc lá và rượu bia cũng có thể giảm nguy cơ tái phát áp xe răng hiệu quả.
• Không dùng răng cắn, xé các vật cứng hoặc nhọn. Thói quen này khiến men răng bị hư hại nặng, tạo điều kiện để vi khuẩn xâm nhập và phát triển gây hình thành túi mủ ở chóp răng (chân răng).
• Chủ động khám và xử lý sâu răng trong thời gian sớm nhất để tránh áp xe răng và nhiều biến chứng nghiêm trọng khắc.
• Khám răng miệng định kỳ 6 tháng/ lần để lấy vôi răng và phát hiện kịp thời những vấn đề tiêm ẩn. Đây là biện pháp hiệu quả giúp ngăn ngừa áp xe quanh chân răng tái phát.

Áp xe quanh chân răng có ổ là bệnh nha khoa có mức độ nghiêm trọng. Do đó, cần chú ý các biểu hiện của cơ thể để phát hiện và điều trị bệnh sớm. Nếu chủ quan, ổ áp xe có thể lớn dần, dẫn đến vỡ mủ và gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.

Tham khảo thêm:

• Bị Áp Xe Răng Nên Ăn Gì Và Kiêng Gì Để Nhanh Hết Đau?
• Áp xe răng ở trẻ em: Nguyên nhân và cách điều trị an toàn
• Áp xe răng có nguy hiểm không? Gây biến chứng gì không?
• Mách Bạn 5 Cách Điều Trị Áp Xe Răng Tại Nhà Hiệu Quả Cao