Ê Buốt Răng: Nguyên nhân và Cách khắc phục hiệu quả

Ê buốt răng (răng nhạy cảm) xảy ra khi dùng thức ăn quá nóng, lạnh hoặc thức ăn chứa nhiều axit. Tình trạng thường bắt nguồn từ tình trạng mòn men răng do thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách, lạm dụng tẩy trắng răng, nghiến răng khi ngủ,…

Vì sao có cảm giác ê buốt răng?

Ê buốt răng (răng nhạy cảm) là cảm giác khó chịu bùng phát đột ngột do tiếp xúc với không khí lạnh hoặc do dùng thức ăn quá nóng, lạnh, chua hoặc cay. Tình trạng này xảy ra do hiện tượng quá cảm ngà/ nhạy cảm ngà.

Răng được cấu tạo từ 3 phần chính là men răng, ngà răng và bên trong là tủy răng. Trong đó, men răng là lớp mỏng bao bên ngoài nhưng chứa nhiều khoáng chất nên rất cứng chắc. Men răng có tác dụng bảo vệ ngà và tủy răng. Khác với men răng, ngà răng có kết cấu xốp, bên trong chứa mạch máu và dây thần kinh có khả năng thụ cảm.

Hiện tượng quá cảm ngà khiến cho răng có hiện tượng ê buốt khi dùng thức ăn quá nóng, quá lạnh hoặc món ăn quá chua và ngọt. Ở những trường hợp nặng, răng còn có thể bị ê buốt do hít thở không khí lạnh. Theo số liệu thống kê, ê buốt răng xảy ra chủ yếu ở người trẻ tuổi (20 – 25 tuổi) và gây ra nhiều phiền toái trong cuộc sống.

Nguyên nhân khiến răng bị ê buốt

Răng bị ê buốt có thể xảy ra do men răng yếu bẩm sinh hoặc do dùng thức ăn quá nóng, quá lạnh,… Đôi khi tình trạng này cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nha khoa.

Các nguyên nhân thường gây ê buốt răng:

1. Do răng nhạy cảm bẩm sinh

Ở một số người, men răng có thể mỏng hơn bình thường do di truyền từ những người thân cận huyết. Men răng mỏng khiến ngà răng bị lộ ra và tăng cảm giác đối với các tác động vật lý, cơ học và thức ăn. Chỉ với tác động nhỏ, răng có thể bị ê buốt, đau nhức hoặc thậm chí là đau nhói vào tận bên trong chân răng. Nếu xảy ra do răng nhạy cảm bẩm sinh, tình trạng ê buốt thường khởi phát từ khi còn nhỏ.

2. Do tẩy trắng răng quá mức

Men răng hiếm khi trắng sáng tự nhiên mà thường có màu trắng ngà. Theo thời gian dưới tác động của thức ăn và đồ uống, men răng có thể bị ngả màu, ảnh hưởng không nhỏ đến thẩm mỹ và ngoại hình. Vì vậy, nhiều người lựa chọn tẩy trắng răng để sở hữu hàm răng trắng sáng, rạng rỡ.

Tuy nhiên, hầu hết các phương pháp tẩy trắng răng đều có thể làm mòn men răng. Do đó, các phương pháp này chỉ được khuyến khích thực hiện không quá 1 – 2 lần/ năm. Nếu lạm dụng quá mức, men răng có thể bị bào mòn để lộ phần ngà răng bên trong. Kết quả là khiến răng ê buốt và đau nhức khi dùng thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh.

3. Ê buốt răng do thói quen ăn uống

Răng bị ê buốt cũng có thể xảy ra do thói quen ăn uống thiếu khoa học. Cụ thể, sử dụng nhiều nước ngọt có gas và thực phẩm chứa nhiều axit (chanh, me, cóc, dứa,…) có thể khiến men răng bị ăn mòn dần theo thời gian.

Hơn nữa, axit trong các loại thực phẩm này còn làm mất cân bằng hệ vi sinh trong khoang miệng. Hậu quả là kích thích sự phát triển quá mức của vi khuẩn và gây phá hủy men răng. Ngoài ra, răng bị ê buốt và suy yếu còn do thói quen thường xuyên dùng thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh.

4. Chăm sóc răng miệng không đúng cách

Thói quen vệ sinh răng miệng ảnh hưởng không nhỏ đến mức độ nhạy cảm của răng. Trên thực tế, răng bị ê buốt có thể xảy ra do các thói quen sau:

• Chải răng quá mạnh khiến mô nướu và men răng bị tổn thương. Theo thời gian, lớp ngà răng lộ ra bên ngoài và tiếp xúc với nhiệt độ trong thức ăn dẫn đến cảm giác đau nhức, ê buốt,…
• Chải răng hơn 3 lần/ ngày cũng có thể là nguyên nhân gây ê buốt răng mà nhiều người không ngờ đến. Thói quen này khiến men răng bị bào mòn và gây xáo trộn hệ vi sinh trong khoang miệng.
• Sử dụng các loại kem đánh răng và nước súc miệng chứa axit và các chất hóa học cũng có thể gây mòn men răng.
• Dùng tăm xỉa răng thường xuyên khiến men răng giữa các kẽ bị bào mòn và bộc lộ ngà sau một thời gian.

5. Răng bị ê buốt do thường xuyên nghiến răng

Nghiến răng là tình trạng hai hàm răng nghiến chặt trong lúc ngủ. Tình trạng này một dạng rối loạn vận động chưa xác định rõ nguyên nhân. Tuy nhiên, nghiến răng thường xảy ra ở người bị căng thẳng thần kinh quá mức, lo âu, căng thẳng, ngưng thở khi ngủ,…

Nghiến răng làm tăng áp lực lên răng, dần dần khiến răng bị đau nhức và mài mòn lớp men bên ngoài. Theo thời gian, ngà răng có thể bị lộ ra bên ngoài khiến răng trở nên nhạy cảm khi dùng các loại thực phẩm chua, ngọt, quá nóng hoặc quá lạnh.

6. Ê buốt răng do răng sứt mẻ, nứt

Răng sứt mẻ, nứt thường là hệ quả do chấn thương, tai nạn. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn là nguyên nhân khiến răng bị ê buốt.

Các vết nứt, sứt mẻ khiến ngà răng bộc lộ ra bên ngoài. Do đó khi ăn uống hoặc thậm chí là hít thở không khí lạnh, răng có thể bị ê buốt, đau nhức và khó chịu. Với những trường hợp này, cần phục hình răng sớm để ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn vào ngà răng và tủy răng.

7. Sâu răng gây ê buốt răng

Ngoài ra, ê buốt răng cũng có thể là dấu hiệu của bệnh sâu răng. Sâu răng là tình trạng nhiễm khuẩn răng, đặc trưng bởi hiện tượng mất các mô cứng của răng (hủy khoáng) gây ra bởi vi khuẩn.

Ban đầu, sâu răng chỉ ảnh hưởng đến men răng nên hầu như không gây đau hay khó chịu. Tuy nhiên nếu không được điều trị, vi khuẩn tiếp tục tấn công vào ngà răng gây ra các triệu chứng như đau, ê buốt. Hơn nữa khi đã chuyển sang giai đoạn sâu ngà, răng sẽ xuất hiện các lỗ sâu lởm chởm. Thức ăn dễ mắc kẹt trong các hố sâu kích thích dây thần kinh gây ra cảm giác khó chịu khi ăn uống.

8. Tụt lợi

Chân răng được nâng đỡ bởi xương ổ răng, dây chằng và mô nướu. Khi nướu bị viêm nhiễm (viêm nướu, viêm nha chu), chân răng có thể lộ ra bên ngoài do hiện tượng tụt lợi. Tình trạng này khiến răng trở nên nhạy cảm và dễ bị ê buốt do phần men răng ở chân răng mỏng hơn so với mặt nhai. Trường hợp tụt lợi nặng còn có thể khiến răng lỏng lẻo, dễ lung lay và gãy rụng.

9. Ê buốt răng sau khi thực hiện thủ thuật nha khoa

Răng bị ê buốt cũng có thể là phản ứng sau khi thực hiện một số thủ thuật ngoại khoa như:

• Lấy cao răng
• Làm láng chân răng
• Bọc răng sứ thẩm mỹ
• Nhổ răng

Tình trạng răng ê buốt thường kéo dài từ vài ngày đến vài tuần. Nếu tình trạng không thuyên giảm về mức độ, bạn nên liên hệ với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn hướng xử lý.

Răng bị ê buốt có sao không?

Răng nhạy cảm là tình trạng khá phổ biến. Thực tế, tình trạng này không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nhưng gây ra nhiều phiền toái khi ăn uống và sinh hoạt. Ở những trường hợp răng bị ê buốt nặng, cảm giác khó chịu còn có thể bùng phát ngay cả khi hít thở không khí lạnh.

Nếu không điều trị sớm, ê buốt răng kéo dài có thể gây sụt cân, giảm sức khỏe do chán ăn, ăn uống kém và mất ngủ. Ngoài ra, răng ê buốt do một số bệnh lý như tụt lợi hở chân răng, sâu răng,… còn có thể đi kèm với tình trạng hôi miệng và nhiều triệu chứng khó chịu. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe răng miệng và chất lượng cuộc sống.

Để giảm thiểu những tác động tiêu cực do răng ê buốt gây ra, bạn nên tìm gặp nha sĩ trong thời gian sớm nhất. Tình trạng chủ quan có thể khiến men răng bị bào mòn nghiêm trọng, làm tăng nguy cơ tổn thương ngà và tủy răng.

Cách khắc phục răng bị ê buốt an toàn, hiệu quả

Có thể thấy, tình trạng răng bị ê buốt ảnh hưởng nhiều đến đời sống sinh hoạt. Vì vậy, việc khắc phục tình trạng này là vấn đề cần thiết. Tùy theo mức độ nhạy cảm của răng, bạn có thể áp dụng một số phương pháp sau đây:

1. Chăm sóc răng miệng đúng cách

Chăm sóc răng miệng đúng cách có thể làm giảm mức độ nhạy cảm của răng, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để mô nướu và răng phục hồi, tái tạo. Ngoài ra, biện pháp này còn giúp phòng ngừa và ngăn sự tiến triển của các bệnh nha khoa.

Các chăm sóc răng miệng giúp cải thiện tình trạng răng bị ê buốt:

• Lựa chọn bàn chải có kích thước phù hợp, sợi lông mảnh và mềm để giảm tác động lên men răng. Chải răng nhẹ nhàng và đúng cách trong 3 phút, thực hiện 2 – 3 lần/ ngày để làm sạch thức ăn thừa và mảng bám trong khoang miệng.
• Dùng chỉ nha khoa ngay sau bữa ăn để loại bỏ thức ăn thừa trong các kẽ răng. Tuyệt đối không dùng tăm hoặc các vật cứng để làm sạch kẽ răng.
• Lựa chọn các sản phẩm kem đánh răng và nước súc miệng lành tính để giảm tác hại lên men răng. Ngoài ra, nên hạn chế dùng các miếng dán làm trắng răng vì sản phẩm này thường chứa các chất tẩy có hại cho men răng và mô nướu.
• Súc miệng với các sản phẩm nhẹ dịu hoặc thay thế bằng nước muối pha loãng để làm sạch khoang miệng.
• Không dùng răng để xé các vật dụng cứng.
• Ê buốt răng thường bắt nguồn từ nhiều bệnh lý nha khoa không được phát hiện và điều trị sớm. Vì vậy, nên đến phòng khám 6 tháng/ lần để lấy vôi răng và kiểm tra sức khỏe răng miệng định kỳ.

2. Thay đổi thói quen ăn uống, sinh hoạt

Thói quen ăn uống, sinh hoạt ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe răng miệng. Do đó ngoài việc chăm sóc răng miệng đúng cách, nên thay đổi các thói quen xấu và xây dựng thói quen khoa học.

Thói quen ăn uống, sinh hoạt khoa học giúp cải thiện tình trạng răng bị ê buốt:

• Không dùng thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh. Để giảm ê buốt, nên dùng các món ăn có nhiệt độ thường, ít gia vị và không chứa axit.
• Ưu tiên các món ăn mềm, dễ nhai và dễ tiêu hóa. Hạn chế các món ăn có kết cấu khô, cứng.
• Hạn chế dùng thực phẩm chứa nhiều phẩm màu, axit và chất bảo quản. Ngoài những tác hại đối với sức khỏe, các món ăn này còn làm tổn thương men răng và khiến tình trạng ê buốt trở nên nghiêm trọng hơn.
• Tăng cường dùng rau xanh và trái cây không chứa axit. Chất xơ tự nhiên trong các loại thực phẩm này có khả năng làm sạch khoang miệng và ngăn chặn sự phát triển quá mức của vi khuẩn.
• Bổ sung thực phẩm giàu canxi và khoáng chất như cá, nghêu, sò, mực, tôm,… để tăng quá trình tái khoáng, giúp men răng chắc khỏe và giảm độ nhạy cảm của ngà răng.
• Không hút thuốc lá và sử dụng rượu bia.
• Nếu có thói quen nghiến răng khi ngủ, nên cân đối thời gian học tập/ làm việc và nghỉ ngơi. Tập thể dục thường xuyên, ăn uống điều độ,… để giảm căng thẳng. Trong trường hợp cần thiết, nên sử dụng hàm trainer để bảo vệ răng nếu tình trạng nghiến răng không cải thiện khi thay đổi lối sống.

3. Bổ sung fluor

Fluor là khoáng chất cần thiết cho quá trình tái khoáng men răng. Khi men răng được hồi phục, hiện tượng răng nhạy cảm sẽ thuyên giảm đáng kể.

Cách bổ sung fluor giúp cải thiện tình trạng răng bị ê buốt:

• Dùng các loại nước khoáng và muối ăn chứa fluor.
• Hoặc có thể bổ sung fluor cho răng bằng cách dùng kem đánh răng và nước súc miệng có chứa khoáng chất này.
• Trường hợp men răng mỏng, có thể dùng fluor ở dạng kem bôi để đẩy nhanh quá trình tái khoáng.

Bổ sung fluor không chỉ giúp cải thiện tình trạng răng bị ê buốt mà còn phòng ngừa sâu răng và các bệnh nha khoa thường gặp khác.

4. Điều trị các bệnh nha khoa

Răng bị ê buốt có thể là dấu hiệu của bệnh sâu răng, viêm nướu hoặc viêm nha chu (gây tụt lợi). Vì vậy nếu cần thiết, bạn nên tìm gặp nha sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời. Tùy theo từng trường hợp, bác sĩ sẽ xem xét chỉ định các phương pháp điều trị như:

• Trám bít hố rãnh
• Lấy cao răng
• Hàn trám quanh cổ răng để giảm mức độ nhạy cảm
• Bọc răng sứ trong trường hợp men răng bị tổn thương nặng không thể hồi phục

Răng bị ê buốt là tình trạng rất phổ biến, xảy ra do men răng bị mài mòn làm tăng độ nhạy cảm của ngà răng. Để giảm thiểu tác động của tình trạng này đối với sức khỏe và chất lượng cuộc sống, cần chăm sóc răng miệng đúng cách, thay đổi thói quen ăn uống và sinh hoạt. Nếu cần thiết, nên tìm gặp bác sĩ để được thăm khám và tư vấn điều trị.

Tham khảo thêm:

• Viêm loét niêm mạc miệng: Nguyên nhân, dấu hiệu và điều trị
• 10+ Nguyên nhân gây hôi miệng và cách chữa trị an toàn hiệu quả