Viêm Lợi Răng Hàm Gây Sưng Đau Và Cách Xử Lý

Viêm lợi răng hàm có thể gây sưng đau, chảy máu và phù nề mô nướu bao xung quanh răng. Bệnh lý này có mức độ nhẹ và thuyên giảm nhanh nếu chăm sóc, điều trị đúng cách. Tuy nhiên trong trường hợp chủ quan, bệnh có thể tiến triển nặng dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. 

Viêm lợi răng hàm là bệnh gì?

Răng hàm (răng cối) là răng nằm ở vị trí số 6, 7, 8 và có tổng cộng 2 chiếc. Tuy nhiên, số lượng răng hàm có thể ít hơn vì một số người không mọc răng khôn hoặc răng khôn mọc lệch, mọc ngầm nên đã bị nhổ bỏ. Ngoài ra, mỗi người còn có 8 răng hàm nhỏ (răng tiền cối) nằm ở vị trí số 4 và số 5. Răng hàm nằm cuối cung hàm với chức năng chính là nghiền nát thức ăn

Khác với răng cửa và răng nanh, răng hàm có kích thước lớn với mặt nhai rộng, có nhiều kẽ và rãnh nên dễ mắc các bệnh nha khoa. Trong đó, viêm lợi (viêm nướu răng) là bệnh nha khoa thường gặp tại răng nằm ở những vị trí này.

Viêm lợi răng hàm là tình trạng mô nướu bao xung quanh răng hàm bị viêm nhiễm, phù nề và sưng viêm do vi khuẩn xâm nhập. Thông thường, vi khuẩn chỉ tồn tại một số lượng hạn chế nên hầu như không gây tổn thương các cơ quan bên trong khoang miệng. Tuy nhiên nếu vệ sinh răng miệng kém, cao răng sẽ tích tụ trong chân răng tạo điều kiện để vi khuẩn phát triển mạnh gây viêm nhiễm mô nướu.

Nguyên nhân gây viêm lợi răng hàm

Viêm lợi răng hàm là bệnh nha khoa khá phổ biến ở cả trẻ em và người trưởng thành. Bệnh lý này bắt nguồn từ sự tích tụ mảng bám và cao răng trong thời gian dài, tạo môi trường thuận lợi để vi khuẩn sinh sôi và phát triển quá mức. Ngoài ra, nguy cơ mắc bệnh cũng có thể tăng lên nếu có những yếu tố thuận lợi.

1. Nguyên nhân trực tiếp

Như đã đề cập, viêm lợi răng hàm gây sưng đau bắt nguồn từ sự hình thành và tích tụ cao răng. Khi ăn uống, carbohydrate trong thức ăn kết hợp với vi khuẩn tạo thành các mảng bám sinh học. Nếu không được vệ sinh kịp thời, mảng bám sẽ bị khoáng hóa tạo thành cao răng. Cao răng có kết cấu cứng, bám chặt vào chân răng và kẽ răng nên không thể làm sạch bằng các biện pháp vệ sinh răng miệng tại nhà.

Nếu cao răng tích tụ lâu ngày và không được loại bỏ kịp thời, vi khuẩn sẽ phát triển mạnh gây kích ứng và viêm nhiễm mô nướu. Hậu quả là khiến nướu sưng viêm, phù nề, dễ chảy máu và nhạy cảm hơn bình thường.

2. Các yếu tố thuận lợi

Thực tế cho thấy, viêm lợi thường xảy ra ở răng hàm nhiều hơn so với răng cửa và răng nanh do vị trí, hình thái và đặc điểm của răng. Ngoài ra, nguy cơ mắc bệnh lý này cũng tăng lên đáng kể nếu vệ sinh răng miệng kém, ăn uống và sinh hoạt thiếu khoa học.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ bị viêm lợi răng hàm gây sưng đau:

• Đặc điểm của răng: Răng hàm nằm ở cuối cung hàm nên khó làm sạch hơn so với răng cửa và răng nanh. Hơn nữa do răng có mặt nhai lớn và nhiều rãnh kẽ nên dễ tích tụ mảng bám và cao răng. Những yếu tố này làm tăng nguy cơ bị viêm lợi và các bệnh lý nha khoa khác như sâu răng, viêm nha chu, viêm tủy răng,…
• Thói quen vệ sinh răng miệng kém: Vệ sinh răng miệng kém khiến mảng bám tích tụ trong khoang miệng lâu ngày tạo thành cao răng. Cao răng bám ở chân răng và kẽ răng là môi trường thuận lợi để vi khuẩn phát triển dẫn đến sưng viêm, phù nề và tổn thương mô nướu. Hơn nữa, thói quen vệ sinh răng miệng kém còn gây ra nhiều vấn đề nha khoa như sâu răng, viêm tủy răng, áp xe răng,…
• Do chế độ ăn: Chế độ ăn nhiều đường, tinh bột, ít uống nước và bổ sung rau xanh, trái cây là những thói quen làm tăng nguy cơ bị viêm lợi răng hàm. Bởi những thói quen này làm tăng hình thành mảng bám và tích tụ cao răng.
• Do một số thói quen sinh hoạt: Ngoài ra, nguy cơ bị viêm lợi răng hàm còn có thể tăng lên do một số thói quen sinh hoạt như hút thuốc lá, nghiến răng, thường xuyên dùng răng cắn đồ vật cứng,…
• Mọc răng khôn: Khi mọc răng khôn, mô nướu xung quanh răng bị kích thích dẫn đến tình trạng phù nề và sưng viêm (viêm lợi trùm răng khôn). Trong trường hợp răng mọc lệch, mọc ngầm, thức ăn có thể tích tụ vào kẽ hở của răng và nướu tạo thành mảng bám – điều kiện thuận lợi để hại khuẩn sinh sôi và phát triển dẫn đến viêm nhiễm tại chỗ.
• Một số nguyên nhân, yếu tố khác: Nguy cơ bị viêm lợi răng hàm cũng có thể tăng lên nếu có những nguyên nhân và yếu tố thuận lợi khác như tiểu đường, thiếu hụt vitamin C, K, đang mang thai, hệ miễn dịch suy yếu do nhiễm HIV, chấn thương khiến mô lợi bị kích thích và sưng viêm.

Triệu chứng nhận biết bệnh viêm lợi răng hàm

Viêm lợi răng hàm có triệu chứng dễ nhận biết hơn viêm lợi ở răng cửa và răng nanh. Bởi tác động cơ học trong quá trình ăn nhai có thể khiến cơn đau và một số triệu chứng đi kèm bùng phát. Để điều trị bệnh kịp thời, bạn cần phát hiện viêm lợi răng hàm sớm bằng một số biểu hiện sau:

• Mô lợi bao xung quanh răng hàm có hiện tượng đỏ, phù nề hoặc chuyển sang màu đỏ thẫm do viêm nhiễm
• Mô lợi nhạy cảm, dễ bị chảy máu trong quá trình ăn uống và vệ sinh răng miệng
• Răng đau nhức – nhất khi ăn uống, một số răng còn có thể bị lung lay và lỏng lẻo
• Một số trường hợp còn có tình trạng hôi miệng, hơi thở có mùi kéo dài dai dẳng và mãn tính

Viêm lợi răng hàm là bệnh nha khoa có mức độ nhẹ nên triệu chứng không có tính điển hình cao và khó nhận biết ở giai đoạn đầu. Vì vậy, bạn cần phải chú ý các biểu hiện khác thường ở răng miệng để kịp thời phát hiện và điều trị bệnh trong thời gian sớm nhất.

Viêm lợi răng hàm gây sưng đau có nguy hiểm không?

Viêm lợi răng hàm gây sưng đau mô nướu, nướu phù nề và dễ chảy máu khi ăn uống, chải răng. Các triệu chứng của bệnh lý này tác động không nhỏ đến sức khỏe răng miệng và chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, viêm lợi răng hàm là bệnh nha khoa có mức độ nhẹ và hoàn toàn có thể thuyên giảm nếu chăm sóc, điều trị đúng cách.

Nếu chủ quan, viêm lợi răng hàm có thể tiến triển nặng dẫn đến viêm nha chu, viêm quanh chân răng, áp xe răng và viêm tủy răng. Các bệnh nha khoa này có mức độ nặng và có thể gây mất răng vĩnh viễn trong trường hợp chậm trễ khi điều trị.

Cách xử lý bệnh viêm lợi răng hàm hiệu quả

Viêm lợi răng hàm ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai và có thể tiến triển nặng gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Vì vậy nếu nghi ngờ mắc phải bệnh lý này, bạn nên can thiệp các phương pháp điều trị để kiểm soát tình trạng viêm nhiễm mô nướu.

1. Áp dụng biện pháp giảm viêm lợi răng hàm tại nhà

Viêm lợi răng hàm là bệnh nha khoa có mức độ nhẹ và tiến triển khá chậm. Nếu chưa thể sắp xếp thời gian đến phòng khám nha khoa, bạn có thể áp dụng một số biện pháp tại nhà để giảm đau nhức răng, cải thiện tình trạng sưng và phù nề lợi.

Các biện pháp cải thiện viêm lợi răng hàm gây sưng đau tại nhà:

• Vệ sinh răng miệng đúng cách: Viêm lợi răng hàm xảy ra khi mảng bám và cao răng tích tụ ở thân răng. Để ngăn bệnh tiến triển nặng, bạn cần chú ý vệ sinh răng miệng đúng cách. Ngoài chải răng 2 – 3 lần/ ngày, cần súc miệng với dung dịch sát khuẩn 2 lần/ ngày và dùng chỉ nha khoa thường xuyên.
• Ngậm nước muối ấm: Ngậm nước muối ấm có thể làm dịu cơn đau, cải thiện tình trạng lợi sưng viêm và chảy máu. Nước muối ấm có đặc tính tiêu viêm, sát trùng tự nhiên, đồng thời cung cấp các khoáng chất cần thiết cho quá trình tái khoáng men răng. Nên ngậm nước muối ấm khi cơn đau bùng phát để làm dịu triệu chứng hoặc có thể ngậm nước muối sau mỗi lần chải răng.
• Sử dụng thảo dược: Bạn có thể tận dụng một số loại thảo dược có đặc tính kháng khuẩn và tiêu viêm tự nhiên như nha đam, đinh hương, gừng, lá trầu không,… để giảm triệu chứng sưng đau do viêm lợi răng hàm gây ra. Mẹo chữa từ các nguyên liệu tự nhiên có độ an toàn cao, lành tính và rất ít khi gây ra tác dụng phụ khi áp dụng.
• Thay đổi thói quen: Viêm lợi răng hàm có thể chuyển biến nặng nếu tiếp tục duy trì các thói quen xấu. Do đó để kiểm soát bệnh lý này, bạn nên thay đổi các thói quen như uống rượu bia, hút thuốc, sử dụng quá nhiều thực phẩm chứa đường, gia vị, thực phẩm cứng, khô, dai,… Ngoài ra, nên thay đổi thói quen nghiến răng khi ngủ để làm giảm kích thích lên mô nướu bị tổn thương.

Các biện pháp tại nhà có thể giảm nhẹ triệu chứng và ngăn viêm lợi răng hàm tiến triển nặng. Tuy nhiên, các biện pháp này không thể chữa trị dứt điểm tình trạng viêm nhiễm ở mô lợi. Do đó, bạn nên sắp xếp đến bệnh viện/ phòng khám sớm để được thăm khám và điều trị y tế.

2. Thăm khám và điều trị y tế

Viêm lợi răng hàm có thể tiến triển nặng dẫn đến viêm nha chu và nhiều bệnh nha khoa nghiêm trọng khác. So với răng ở những vị trí khác, răng hàm chịu áp lực mạnh trong quá trình ăn uống. Nếu không điều trị viêm lợi răng hàm kịp thời, răng có thể bị tổn thương, lung lay và thậm chí là mất răng vĩnh viễn.

Sau khi chẩn đoán, bác sĩ sẽ đánh giá mức độ viêm lợi răng hàm để chỉ định các phương pháp điều trị như:

• Cạo vôi răng: Vôi răng tích tụ ở chân răng chính là nguyên nhân gây viêm lợi răng hàm. Nếu không làm sạch kịp thời, vôi răng sẽ tiếp tục tích tụ dẫn đến viêm nha chu và nhiều bệnh lý nha khoa khác. Cạo vôi răng sử dụng dụng cụ chuyên dụng để làm sạch vôi răng tích tụ ở chân răng, từ đó loại bỏ vi khuẩn và giúp phục hồi, tái tạo mô nướu.
• Sử dụng thuốc: Nếu viêm lợi răng hàm gây viêm cấp, lợi phù nề và đau nhức nhiều, bác sĩ sẽ chỉ định dùng một số loại thuốc như kháng sinh, thuốc giảm đau và chống viêm. Ngoài ra, để mô nướu được hồi phục và tái tạo nhanh, bạn có thể được chỉ định dùng thêm kháng sinh dạng bôi và nước súc miệng chứa hoạt chất kháng khuẩn.

Viêm lợi răng hàm là bệnh nha khoa có mức độ nhẹ và thuyên giảm nhanh sau khi điều trị, chăm sóc đúng cách. Nếu tuân thủ chỉ định của bác sĩ, tình trạng viêm nhiễm mô lợi bao xung quanh răng sẽ thuyên giảm chỉ sau vài ngày đến vài tuần.

Phòng ngừa viêm lợi răng hàm gây sưng đau

Viêm lợi răng hàm ảnh hưởng không nhỏ đến chức năng ăn nhai và sức khỏe răng miệng. Vì vậy sau khi điều trị, bạn nên phòng ngừa bệnh lý này bằng một số biện pháp đơn giản như:

• Vệ sinh răng miệng tốt là biện pháp hiệu quả trong phòng ngừa viêm lợi răng hàm và các bệnh nha khoa thường gặp khác. Để làm sạch răng miệng hoàn toàn, cần chải răng đúng cách 2 – 3 lần/ ngày, súc miệng thường xuyên và dùng chỉ nha khoa sau các bữa ăn.
• Làm sạch răng miệng tại nhà chỉ có thể giảm hình thành mảng bám và cao răng. Vì vậy sau khoảng 6 tháng, bạn nên đến phòng khám để được cạo vôi răng và kiểm tra sức khỏe răng miệng. Làm sạch răng miệng chuyên nghiệp sẽ giúp loại bỏ hoàn toàn cao răng và phòng ngừa các bệnh nha khoa hiệu quả.
• Thay đổi một số thói quen ăn uống và sinh hoạt như hút thuốc lá, nghiến răng, dùng rượu bia, thức ăn cay nóng, thực phẩm cứng, khô,…
• Đối với răng khôn mọc lệch, mọc ngầm, bạn nên chủ động nhổ bỏ để phòng ngừa viêm lợi và các bệnh nha khoa khác. Hơn nữa nếu không khắc phục kịp thời, các răng khác trên cung hàm có thể bị chen chúc, lệch lạc.
• Bổ sung fluor định kỳ 2 – 3 tháng/ lần bằng các sản phẩm chăm sóc răng miệng như nước súc miệng, kem đánh răng, gel bôi chứa fluor.
• Tăng cường sức khỏe răng miệng thông qua việc bổ sung các loại thực phẩm giàu khoáng chất như hàu, tôm, cá, cua, ghẹ, trứng, sữa,…

Viêm lợi răng hàm không chỉ gây sưng đau, chảy máu mà còn ảnh hưởng đến chức năng ăn, nhai. Nếu không điều trị sớm, bệnh có thể chuyển biến nặng dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Vì vậy khi nghi ngờ mắc bệnh lý này, bạn nên thăm khám và điều trị sớm để kiểm soát bệnh kịp thời.

Tham khảo thêm:

• Viêm lợi có gây hôi miệng không? Biện pháp cải thiện hiệu quả
• Viêm lợi trùm răng khôn có mủ nguy hiểm không? Có tự khỏi không?
• Cắt viêm lợi trùm có đau không? Chi phí bao nhiêu?
• Viêm Lợi Nổi Hạch Gây Sốt Có Nguy Hiểm Không? Điều Trị Thế Nào?