Bà Bầu Bị Viêm Nha Chu: Nguyên nhân và cách chữa trị an toàn

Viêm nha chu là bệnh nha khoa thường gặp khi mang thai. Bệnh lý này có mức độ nặng, ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi. Nếu không có các biện pháp chữa trị an toàn, bà bầu có thể phải đối mặt với những biến chứng như tăng nguy cơ tiền sản giật, sinh non, trẻ sinh ra nhẹ cân,…

Bị viêm nha chu khi mang thai và dấu hiệu nhận biết

Bệnh viêm nha chu là một trong những bệnh lý nha khoa có mức độ nghiêm trọng. Thuật ngữ này đề cập đến tình trạng tổ chức nâng đỡ răng (nha chu) bao gồm các cơ quan như xê măng (cement), xương ổ răng, dây chằng nha chu và mô nướu bị viêm nhiễm mãn tính.

Các cơ quan này có vai trò cố định răng trên cung hàm và bảo vệ cấu trúc răng. Do đó nếu không kiểm soát viêm nha chu sớm, tình trạng có thể chuyển biến nặng khiến răng bị lung lay, đau nhức, khó khăn khi ăn uống và thậm chí gây mất răng. Theo số liệu thống kê, viêm nha chu là nguyên nhân chủ yếu gây mất răng vĩnh viễn ở người trưởng thành.

Viêm nha chu ảnh hưởng nhiều đến người từ 35 – 45 tuổi, đặc biệt là ở phụ nữ mang thai. Khác với người bình thường, thai phụ là đối tượng nhạy cảm có nguy cơ gặp phải các biến chứng nặng nề khi bệnh viêm nha chu tiến triển. Vì vậy, việc phát hiện và điều trị sớm bệnh lý này chính là biện pháp hiệu quả nhất giúp bảo vệ sức khỏe.

Các dấu hiệu nhận biết viêm nha chu khi mang thai:

• Trong giai đoạn đầu, bệnh thường có triệu chứng mờ nhạt với những biểu hiện như mô nướu sưng đỏ, nhạy cảm, dễ chảy máu, răng đau nhức nhẹ – nhất là khi dùng thức ăn dai, cứng
• Quan sát bề mặt răng nhận thấy có nhiều vôi răng (cao răng tích tụ)
• Vùng nướu bao xung quanh răng có dấu hiệu tụt lợi, rỉ dịch và mủ
• Hôi miệng dai dẳng dù đã vệ sinh răng miệng kỹ
• Răng có dấu hiệu lung lay, khó khăn khi ăn uống
• Khoảng cách giữa các răng thưa dần, men răng đổi màu

Khi mang thai, hormone progesterone tăng mạnh khiến mô nướu dễ chảy máu, răng lung lay và đau nhức. Do đó, viêm nha chu rất dễ bị nhầm lẫn với tình trạng này. Tuy nhiên, viêm nha chu là bệnh lý nghiêm trọng có thể gây mất răng vĩnh viễn. Vì vậy, phụ nữ mang thai nên chú ý những biểu hiện của cơ thể trong thời gian này để kịp thời phát hiện và điều trị sớm các vấn đề nha khoa tiềm ẩn.

Nguyên nhân gây viêm nha chu ở bà bầu

Nguyên nhân trực tiếp gây viêm nha chu là do sự xâm nhập của vi khuẩn vào các tổ chức nâng đỡ răng bao gồm mô nướu, xương ổ răng, cement và dây chằng nha chu. Tuy nhiên, tác nhân gây bệnh là vi khuẩn thường trú bên trong khoang miệng. Vì vậy, viêm nha chu chỉ hình thành khi có những yếu tố thuận lợi.

1. Nguyên nhân trực tiếp

Vi khuẩn trong khoang miệng là tác nhân trực tiếp gây viêm nha chu. Ở điều kiện thông thường, vi khuẩn chỉ tồn tại với một số lượng hạn chế và không gây tổn thương răng, mô nướu. Tuy nhiên khi vệ sinh răng miệng kém hoặc sức khỏe tổng thể suy giảm, vi khuẩn có thể gia tăng về số lượng dẫn đến hình thành cao răng (vôi răng) tích tụ ở thân răng.

Cao răng là nơi cư trú lý tưởng của vi khuẩn. Do đó, vi khuẩn sẽ phát triển mạnh hơn so với bình thường. Độc tố từ vi khuẩn bài tiết gây kích ứng và sưng viêm mô nướu (bệnh viêm nướu răng). Nếu tình trạng không được kiểm soát sớm, vi khuẩn tiếp tục đi sâu vào bên trong gây tổn thương xương ổ răng, cement và dây chằng nha chu.

2. Các yếu tố thuận lợi

So với người khỏe mạnh, phụ nữ mang thai có nhiều yếu tố để phát triển các vấn đề nha khoa như viêm nha chu, viêm nướu răng, sâu răng, viêm tủy răng,… Dưới đây là một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị viêm nha chu ở bà bầu:

• Ảnh hưởng của hormone thai kỳ: Khi mang thai, nội tiết tố sẽ có sự thay đổi đột ngột nhằm tạo điều kiện thuận lợi để nuôi dưỡng thai nhi và chuẩn bị cho quá trình sinh nở. Tuy nhiên, tăng hormone progesterone cũng có thể khiến chân răng suy yếu, mô nướu dễ sưng đỏ và chảy máu. Đây là điều kiện để vi khuẩn phát triển gây tổn thương mô nướu và các cơ quan xung quanh.
• Vệ sinh răng miệng kém: Vệ sinh răng miệng kém là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nha khoa bao gồm cả viêm nha chu. Không làm sạch răng miệng sẽ tạo điều kiện để hình thành vôi răng, kích thích hại khuẩn phát triển dẫn đến tổn thương mô nướu, dây chằng nha chu,…
• Thói quen ăn uống: Trong thời gian mang thai, mẹ bầu thường ưa thích đồ ngọt hoặc các món ăn có vị chua như cóc, xoài, ổi, me,… Những thói quen này không chỉ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa mà còn gián tiếp làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nha khoa trong thai kỳ.
• Các nguyên nhân khác: Ngoài những nguyên nhân trên, nguy cơ bị viêm nha chu có thể tăng lên nếu có những yếu tố, nguyên nhân khác như mẹ bầu mắc các bệnh lý toàn thân như tiểu đường, HIV/ AIDS, rối loạn tuyến giáp, bị trào ngược dạ dày thực quản,…

Có rất nhiều nguyên nhân, yếu tố có thể gây viêm nha chu khi mang thai. Trong đó, sự thay đổi của nội tiết tố và thói quen vệ sinh răng miệng kém được xem là nguyên nhân chủ yếu.

Viêm nha chu khi mang thai có nguy hiểm không?

Viêm nha chu là bệnh nha khoa có mức độ nghiêm trọng. Nếu không điều trị sớm, bệnh lý này có thể tiến triển gây mất răng vĩnh viễn, răng lung lay, khó khăn khi ăn uống. Đặc biệt, vi khuẩn gây viêm nhiễm cũng có thể xâm nhập vào tuần hoàn máu sau đó di chuyển đến nhiều cơ quan và gây ra các bệnh lý nguy hiểm như tim mạch, tổn thương gan và tiểu đường.

Ở phụ nữ mang thai, viêm nha chu còn gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng khác như:

• Tiền sản giật
• Sinh non
• Trẻ sinh ra nhẹ cân
• Tăng nguy cơ tiểu đường thai kỳ
• Mất răng vĩnh viễn
• Trẻ sinh ra dễ mắc phải các bệnh răng miệng

Có thể thấy, viêm nha chu ảnh hưởng đến cả sức khỏe của mẹ và bé. Thậm chí một số trường hợp nặng còn có thể đe dọa đến tính mạng. Do đó, mẹ bầu cần phải có hướng điều trị và chăm sóc đúng cách để kiểm soát bệnh hoàn toàn nhằm hạn chế những tác động xấu đến sức khỏe của bản thân và đảm bảo thai nhi phát triển thuận lợi.

Cách chữa viêm nha chu khi mang thai an toàn

Để chẩn đoán viêm nha chu, bác sĩ sẽ yêu cầu khám lâm sàng và khai thác triệu chứng mà bà bầu gặp phải. Tia X trong chụp phim X-Quang có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi nên chỉ được cân nhắc thực hiện vào 3 tháng giữa thai kỳ và bắt buộc phải có các biện pháp bảo vệ khi chụp.

Sau khi chẩn đoán và xác định được mức độ tiến triển của viêm nha chu, bác sĩ sẽ đưa ra các phương án điều trị sau:

1. Điều trị y tế

Hầu hết các phương pháp y tế đều tiềm ẩn không ít rủi ro và tác dụng phụ đối với mẹ bầu. Do đó, bác sĩ sẽ xem xét kỹ tình trạng sức khỏe và tuổi thai để đưa ra phương pháp phù hợp nhất.

Một số phương pháp có thể được áp dụng trong điều trị viêm nha chu khi mang thai:

• Sử dụng thuốc: Trong giai đoạn viêm nha chu cấp tính, bác sĩ có thể chỉ định dùng một số loại thuốc giảm đau, chống viêm và kháng sinh an toàn với bà bầu. Để giảm thiểu rủi ro, bạn nên dùng thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ và cần chú ý các biểu hiện bất thường trong suốt thời gian sử dụng.
• Chỉnh sửa miếng trám: Viêm nha chu có thể xảy ra do miếng trám cũ bị hở, bong tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ tiến hành chỉnh sửa hoặc thay miếng trám để kiểm soát viêm nha chu. Phương pháp chỉnh sửa, thay miếng trám tương đối an toàn với phụ nữ mang thai nhưng chỉ có hiệu quả với một số trường hợp nhất định.
• Cố định răng: Cố định răng là phương pháp sử dụng dụng cụ kim loại để giữ chắc răng trên cung hàm. Phương pháp này giúp giảm thiểu nguy cơ mất răng, đồng thời giúp mẹ bầu dễ dàng khi ăn uống và giao tiếp.
• Xử lý mặt gốc răng: Xử lý mặt gốc răng bao gồm cạo vôi răng và làm bóng bề mặt cổ chân răng. Biện pháp này giúp làm giảm mức độ kích ứng lên mô nướu và giảm số lượng vi khuẩn bên trong tổ chức nha chu. Xử lý mặt gốc răng kịp thời giúp ngăn chặn viêm nha chu tiến triển và hỗ trợ phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm của bệnh.
• Các phương pháp khác: Ngoài ra dựa vào tình trạng cụ thể của từng trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định một số phương pháp điều trị viêm nha chu khác như phẫu thuật loại bỏ túi nha chu, ghép nướu, phẫu thuật tái tạo,… Các phương pháp này tiềm ẩn không ít rủi ro và biến chứng đối với thai phụ. Do đó, bác sĩ thường chỉ đưa ra chỉ định trong trường hợp thật sự cần thiết.

2. Áp dụng mẹo dân gian

Ngoài các phương pháp y tế, mẹ bầu cũng có thể áp dụng một số mẹo dân gian để giảm nhẹ triệu chứng do viêm nha chu gây ra. Các mẹo dân gian đều sử dụng nguyên liệu tự nhiên, sẵn có quanh vườn và trong căn bếp nên hoàn toàn lành tính và hầu như không gây ra bất cứ tác dụng phụ nào có mức độ nghiêm trọng. Kết hợp điều trị y tế với các mẹo chữa này phần nào có thể giảm đau nhức, hôi miệng, cải thiện tình trạng mô nướu sưng đau, chảy máu,…

Các mẹo dân gian chữa viêm nha chu an toàn cho bà bầu:

• Ngậm nước muối ấm: Nước muối ấm có đặc tính tiêu viêm, khử khuẩn và sát trùng. Nhờ vậy có thể ức chế sự phát triển quá mức của vi khuẩn gây viêm nha chu và ngăn ngừa một số bệnh lý nha khoa trong thời gian mang thai. Bên cạnh đó, nước muối còn cung cấp nhiều loại khoáng chất cần thiết cho quá trình tái khoáng men răng và phục hồi mô nướu bao xung quanh răng. Để giảm triệu chứng do viêm nha chu gây ra, mẹ bầu nên dùng nước muối súc miệng và ngậm từ 2 – 3 phút sau khi chải răng.
• Súc miệng với dầu dừa: Dầu dừa chứa axit lauric – một loại axit béo đã được chứng minh có hiệu quả tiêu diệt virus, nấm và vi khuẩn. Với tác dụng này, sử dụng dầu dừa hòa với nước ấm súc miệng có thể loại bỏ vi khuẩn và ngăn chặn viêm nha chu tiến triển nặng. Hơn nữa, axit béo tự nhiên trong dầu dừa còn giúp làm dịu mô nướu và cải thiện tình trạng răng ê buốt rõ rệt.
• Tinh dầu đinh hương: Nếu viêm nha chu gây hôi miệng, mô nướu đau nhức nhiều, bà bầu có thể sử dụng tinh dầu đinh hương pha loãng với nước để súc miệng. Eugenol trong nguyên liệu này đã được chứng minh có hiệu quả kháng khuẩn và khử mùi hiệu quả. Vì vậy, mẹ bầu có thể sử dụng tinh dầu đinh hương súc miệng đều đặn 2 lần/ ngày để đẩy lùi các triệu chứng do viêm nha chu gây ra.
• Lá trầu không trị viêm nha chu: Dịch ngâm của lá trầu không đã được chứng minh có hiệu quả tiêu diệt vi khuẩn, nấm, virus và một số loại ký sinh trùng. Ngoài ra, các hợp chất chống oxy hóa trong thảo dược này còn giúp khử mùi hôi miệng và giảm sưng viêm mô nướu. Để cải thiện các triệu chứng của viêm nha chu, có thể dùng 1 nắm trầu không rửa sạch và sắc đặc lấy nước súc miệng 2 – 3 lần/ ngày.

Các mẹo dân gian chữa viêm nha chu có độ an toàn cao và mang lại cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, các mẹo chữa này chỉ có tác dụng hỗ trợ, không thể thay thế cho các phương pháp y tế. Nếu phụ thuộc hoàn toàn, viêm nha chu ở bà bầu có thể tiến triển nặng gây ra nhiều ảnh hưởng đối với sức khỏe của mẹ và thai nhi.

3. Chăm sóc răng miệng đúng cách

Chăm sóc răng miệng đúng cách có thể giảm nhẹ triệu chứng và kiểm soát phần nào tiến triển của bệnh viêm nha chu. Trong thời gian mang thai, bác sĩ có thể yêu cầu trì hoãn các biện pháp y tế để hạn chế tác động tiêu cực đối với thai nhi. Vì vậy, chú trọng vệ sinh răng miệng là biện pháp có hiệu quả trong việc kiểm soát bệnh lý này.

Cách chăm sóc răng miệng giúp cải thiện viêm nha chu ở bà bầu:

• Sử dụng kem đánh răng, nước súc miệng,… chứa fluor để tăng cường men răng và bảo vệ sức khỏe của mô nướu. Các nghiên cứu đã cho thấy, bổ sung fluor có hiệu quả trong ngăn ngừa sâu răng và kiểm soát một số bệnh lý nha khoa như viêm nha chu, viêm nướu răng,…
• Chải răng 2 – 3 lần/ ngày sau bữa ăn và trước khi đi ngủ. Khi chải răng, mẹ bầu nên dùng bàn chải có lông mềm, mảnh và chải theo chiều dọc để tăng hiệu quả làm sạch, đồng thời hạn chế tình trạng mòn men răng và chảy máu mô nướu.
• Sử dụng thêm nước súc miệng và chỉ nha khoa để tăng hiệu quả làm sạch thức ăn, mảng bám và vi khuẩn trong khoang miệng.
• Mẹ bầu nên uống nhiều nước và nhai kẹo cao su không đường sau các bữa ăn để kích thích tiết nước ngọt. Nước ngọt giúp làm sạch mảng bám, trung hòa axit từ vi khuẩn và đẩy nhanh tốc độ tái khoáng men răng. Trong khi đó, tình trạng giảm tiết nước bọt có thể khiến viêm nha chu và các bệnh nha khoa tiến triển nặng hơn.
• Bổ sung canxi cùng với các khoáng chất cần thiết thông qua chế độ ăn và sử dụng viên uống theo hướng dẫn của bác sĩ để cải thiện sức khỏe răng miệng. Khi răng chắc khỏe, viêm nha chu sẽ được kiểm soát và hạn chế được nguy cơ mất răng vĩnh viễn.

Phòng ngừa viêm nha chu khi mang thai

Viêm nha chu khi mang thai là bệnh lý răng miệng khá phổ biến. Ngoài những ảnh hưởng đối với sức khỏe của mẹ, bệnh lý này còn tăng nguy cơ sinh non, trẻ sinh ra nhẹ cân và có nguy cơ mắc các bệnh nhiễm khuẩn răng miệng ngay từ những năm đầu đời.

Để hạn chế tối đa những ảnh hưởng kể trên, mẹ bầu nên chủ động phòng ngừa viêm nha chu bằng một số biện pháp sau:

• Nếu có thể, nên kiểm tra sức khỏe răng miệng trước khi mang thai. Bởi viêm nha chu có thể đã hình thành trước đó nhưng chưa có biểu hiện rõ ràng. Khám sức khỏe răng miệng trước sẽ giúp kiểm soát tốt các bệnh nha khoa và hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực đối với sức khỏe của mẹ, thai nhi.
• Trong thời gian mang thai, nguy cơ mắc các bệnh nha khoa sẽ tăng lên đáng kể. Do đó, bà bầu nên chú ý vệ sinh răng miệng đúng cách để ngăn ngừa viêm nha chu và các bệnh nha khoa thường gặp khác.
• Nên khám răng miệng 3 tháng/ lần trong thời gian mang thai để bác sĩ kịp thời phát hiện và xử lý sớm các bệnh lý tiềm ẩn.
• Thay đổi các thói quen ăn uống làm tăng nguy cơ viêm nha chu như sử dụng nhiều đồ ngọt, nước ngọt có gas, thực phẩm có vị chua,…
• Bổ sung rau xanh, trái cây và thực phẩm giàu khoáng chất để tăng cường sức khỏe cho răng miệng. Ngoài ra, chế độ ăn hợp lý còn giúp nâng cao thể trạng của mẹ bầu và giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh nha khoa hiệu quả.

Bị viêm nha chu khi mang thai gây ra nhiều ảnh hưởng đối với sức khỏe của bà bầu và thai nhi. Để giảm thiểu những tác động nặng nề, mẹ bầu nên chủ động thăm khám khi nhận thấy các triệu chứng bất thường. Đồng thời nên giữ vệ sinh răng miệng, ăn uống hợp lý để tăng cường sức khỏe và giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh khoa khác.

Tham khảo thêm:

• Bị viêm nha chu nên ăn gì và kiêng gì tốt cho răng miệng?
• Bị viêm nha chu uống thuốc gì nhanh khỏi?
• 10 Cách Chữa Viêm Nha Chu Tại Nhà – Mẹo Hay Dân Gian