Bà Bầu Bị Nhiệt Miệng: Nguyên Nhân Và Cách Xử Lý An Toàn

Bà bầu bị nhiệt miệng thường xảy ra do thiếu hụt vitamin, khoáng chất, căng thẳng thần kinh, kích ứng với các sản phẩm chăm sóc răng miệng,… Bệnh lý này tương đối lành tính nhưng có thể tái phát thường xuyên nếu không có biện pháp chăm sóc và điều trị hợp lý.

Nhận biết dấu hiệu nhiệt miệng ở bà bầu

Nhiệt miệng (loét miệng) là bệnh về răng miệng phổ biến và có thể gặp ở mọi lứa tuổi – đặc biệt là trong thời gian mang thai. Theo thống kê, mỗi người sẽ bị nhiệt miệng ít nhất 1 lần trong đời và khoảng 40% phải đối mặt với tình trạng tái phát thường xuyên. Mặc dù là bệnh hay gặp nhưng đến nay nguyên nhân chính xác gây ra bệnh loét miệng vẫn chưa được xác định.

Nhiệt miệng là một dạng viêm loét niêm mạc miệng lành tính và không ảnh hưởng đến sức khỏe. Đa phần những trường hợp mắc bệnh đều không phải điều trị và có thể tự thuyên giảm sau 7 – 14 ngày. Thế nhưng, các triệu chứng do nhiệt miệng gây ra lại khiến mẹ bầu gặp phải nhiều phiền toái và khó chịu trong quá trình ăn uống, sinh hoạt.

Để có biện pháp xử lý kịp thời, mẹ bầu cần nhận biết sớm dấu hiệu nhiệt miệng khi mang thai:

• Xuất hiện mụn mủ hình tròn hoặc hình bầu dục có kích thước dao động từ 2 – 10mm ở niêm mạc miệng, đôi khi mọc ở lưỡi và nướu răng.
• Sau vài ngày, mụn mủ sẽ vỡ ra tạo thành vết loét nông, bờ cao và có màu đỏ rõ rệt hơn so với vùng niêm mạc lành.
• Vết loét do nhiệt miệng gây ra thường đi kèm với cảm giác đau rát, khó chịu – nhất là khi dùng thức ăn nóng, mặn, cay.
• Thông thường, vết loét do nhiệt miệng nổi đơn độc từ 1 – 2 vết. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp nổi thành từng cụm rải rác hoặc nổi tập trung thành từng đám.
• Nhiệt miệng thường tự lành sau 2 – 5 ngày đối với vết loét nhỏ và 5 – 14 ngày đối với các vết loét lớn hơn. Sau khi lành, vết loét không để lại sẹo hay bất cứ dấu vết gì.
• Đối với bà bầu, vết loét thường gây đau nhiều và chậm lành hơn do hệ miễn dịch suy giảm.

Nhìn chung, dấu hiệu nhiệt miệng khi mang thai không quá khác biệt so với nhiệt miệng thông thường. Vì vậy, mẹ bầu sẽ dễ dàng nhận biết tình trạng này để có biện pháp xử lý và chăm sóc phù hợp.

Nguyên nhân khiến bà bầu dễ bị nhiệt miệng

Đến nay, nguyên nhân chính xác gây ra bệnh nhiệt miệng vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã nhận thấy rằng, phụ nữ mang thai và sau khi sinh có nguy cơ mắc chứng bệnh này cao hơn. Nguyên nhân là do những yếu tố sau:

• Rối loạn nội tiết tố: Rối loạn nội tiết tố được xem là yếu tố thuận lợi gia tăng nguy cơ bị nhiệt miệng. Trong thời gian mang thai, hormone progesterone tăng mạnh khiến thân nhiệt và huyết áp đều tăng. Sự thay đổi của hormone này dẫn đến hàng loạt những biến đổi khác. Tất cả những yếu tố này đều làm gia tăng nguy cơ bị loét miệng.
• Thiếu chất dinh dưỡng: Khi mang thai, mẹ phải cung cấp cả chất dinh dưỡng cho thai nhi nên rất dễ bị thiếu hụt vitamin và khoáng chất. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, thiếu vitamin B12, B9, sắt và vitamin C có liên quan đến tình trạng nhiệt miệng. Do đó, nhiều khả năng mẹ bầu gặp phải bệnh lý này do cung cấp không đủ vi chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể và thai nhi.
• Hệ miễn dịch kém: Trong vài tháng đầu thai kỳ, hormone progesterone có chức năng ức chế phản ứng miễn dịch của cơ thể để tránh hiện tượng đào thải phôi thai. Đây cũng là lý do 3 tháng đầu mẹ rất dễ bị cảm lạnh, cảm cúm và mắc phải các bệnh truyền nhiễm khác. Hệ miễn dịch kém cũng là yếu tố thuận lợi gây ra bệnh nhiệt miệng.
• Căng thẳng, mất ngủ: Những thay đổi đột ngột về tâm sinh lý khi mang thai khiến mẹ bầu khó tránh khỏi tình trạng căng thẳng và mất ngủ. Stress làm gia tăng hormone cortisol có tác dụng ức chế miễn dịch. Do đó trong thời gian bị stress, mẹ bầu rất dễ bị nhiệt miệng và mắc phải các bệnh truyền nhiễm.
• Chấn thương vùng miệng: Khi niêm mạc miệng bị xây xước do té ngã, va chạm với bàn chải đánh răng hoặc do lỡ cắn phải khi ăn uống, nhiệt miệng sẽ hình thành tại vùng niêm mạc bị xây xước. Các bác sĩ vẫn chưa tìm ra nguyên nhân cụ thể gây ra tình trạng này. Tuy nhiên, một số giả thuyết cho rằng, vết loét hình thành ngay tại vùng niêm mạc bị trầy xước là phản ứng của hệ miễn dịch nhằm bảo vệ cơ thể.
• Một số yếu tố khác: Nhiệt miệng ở phụ nữ mang thai cũng có thể bắt nguồn từ một số yếu tố như ảnh hưởng của các bệnh lý nha khoa (sâu răng, viêm quanh chân răng, viêm nha chu, viêm tủy răng,…), kích ứng với các thành phần có trong sản phẩm chăm sóc răng miệng, tác dụng phụ của một số loại thuốc, dị ứng thức ăn,…

Nhiệt miệng là tình trạng khá phổ biến ở phụ nữ mang thai. Tuy nhiên, vì nguyên nhân không rõ ràng nên rất nhiều thai phụ không biết cách phòng ngừa dẫn đến tình trạng bệnh tái phát thường xuyên.

Nhiệt miệng ở bà bầu có nguy hiểm không?

Nhiệt miệng ở bà bầu là bệnh lành tính và hoàn toàn không ảnh hưởng đến thai nhi. Tuy nhiên, nhiệt miệng thường gây đau rát, sưng đỏ, chảy máu và khó chịu trong quá trình ăn uống, sinh hoạt. Điều này gián tiếp khiến sức khỏe mẹ bầu suy giảm và ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi do mẹ bầu chán ăn, ăn kém.

Thông thường, nhiệt miệng có thể tự thuyên giảm sau 5 – 14 ngày mà không cần điều trị. Ở mẹ bầu, thời gian phục hồi có thể lâu hơn do hệ miễn dịch kém và nội tiết tố không ổn định. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp nhiệt miệng tái đi tái lại nhiều lần gây ảnh hưởng đến quá trình ăn uống và sinh hoạt.

Hiện tại, các chuyên gia vẫn chưa tìm ra nguyên nhân và cách điều trị đặc hiệu đối với bệnh lý này. Dù vậy, các phương pháp điều trị và chăm sóc có thể kiểm soát hầu hết các triệu chứng khó chịu. Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để vết loét phục hồi và tái tạo nhanh chóng.

Bà bầu bị nhiệt miệng phải làm sao? Cách xử lý an toàn

Bà bầu bị nhiệt miệng phải làm sao là vấn đề được nhiều người quan tâm. Bởi mẹ bầu rất dễ gặp phải các tác dụng phụ khi sử dụng thuốc. Nếu không có biện pháp an toàn, phụ nữ mang thai dễ gặp phải các tác dụng phụ trong quá trình điều trị.

Các biện pháp điều trị nhiệt miệng an toàn mẹ bầu có thể áp dụng:

1. Áp dụng một số mẹo tại nhà

Nhiệt miệng là bệnh lành tính và có thể tự thuyên giảm sau một vài ngày đến vài tuần. Nếu tình trạng không quá nghiêm trọng, mẹ có thể tận dụng một số nguyên liệu tự nhiên để làm dịu vết loét và giảm đau rát, sưng viêm. Các mẹo cải thiện tại nhà mẹ bầu nên áp dụng để giảm chứng nhiệt miệng:

• Súc miệng bằng nước muối: Nước muối có đặc tính sát trùng, tiêu viêm và làm dịu hiệu quả. Nếu đang gặp phải tình trạng nhiệt miệng, mẹ nên dùng nước muối ấm ngậm và súc miệng 2 – 3 lần/ ngày. Sau khi thực hiện, vết loét sẽ giảm sưng rõ và hết đau rát, khó chịu.
• Uống trà hoa cúc: Trà hoa cúc là loại trà thảo mộc không chứa caffeine rất tốt cho mẹ bầu. Nếu nhiệt miệng có liên quan đến stress và mất ngủ, mẹ bầu nên dùng một tách trà hoa cúc vào mỗi buổi tối để cải thiện tình trạng này. Ngoài ra, hoạt chất apigenin trong hoa cúc còn có đặc tính chống oxy hóa, hỗ trợ giảm viêm và đẩy nhanh tốc độ phục hồi vết loét.
• Dùng mật ong: Nếu vết loét khá sâu và chậm phục hồi, mẹ bầu nên sử dụng mật ong nguyên chất thoa lên vết loét vài lần/ ngày. Hydrogen peroxide trong mật ong sẽ giúp làm dịu vết loét và ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm. Mật ong còn chứa nhiều chất oxy hóa và dưỡng ẩm có hiệu quả làm dịu vết loét, đồng thời đẩy nhanh tốc độ tái tạo và phục hồi.

Ngoài các mẹo trên, mẹ bầu cũng có thể sử dụng một số nguyên liệu tự nhiên khác để cải thiện chứng nhiệt miệng như rau diếp cá, dầu dừa, giấm táo, baking soda,… Các mẹo chữa tự nhiên đều khá an toàn, ít tác dụng phụ và hỗ trợ giảm phần nào các triệu chứng khó chịu do nhiệt miệng gây ra.

2. Có chế độ ăn uống khoa học

Phần lớn bà bầu bị nhiệt miệng đều do thiếu hụt vitamin và khoáng chất. Ngoài các mẹo giảm đau tạm thời, mẹ bầu nên có chế độ ăn uống khoa học để tránh kích thích lên vết loét và giúp vết loét nhanh lành hơn.

Chế độ ăn uống khoa học giúp cải thiện và phòng ngừa nhiệt miệng cho phụ nữ mang thai:

• Trong thời gian bị nhiệt miệng, nên tránh các loại thực phẩm cứng, khô, các món ăn chứa nhiều gia vị, đồ uống chứa cồn và cà phê. Các món ăn và thức uống này có thể kích thích lên vết loét khiến vết loét chậm lành và đau rát nhiều.
• Thay vào đó, nên dùng các món ăn lỏng, ít gia vị và dễ tiêu hóa trong thời gian bị nhiệt miệng. Các món ăn như cháo, súp, miến, canh, sinh tố, sữa chua,… vừa có thể cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể vừa không gây kích thích lên vết loét ở niêm mạc miệng.
• Trong thời gian mang thai, mẹ bầu nên xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý theo giai đoạn phát triển của thai kỳ. Điều này sẽ giúp thai nhi phát triển khỏe mạnh và mẹ bầu không bị thiếu chất.
• Để vết loét do nhiệt miệng nhanh chóng thuyên giảm, mẹ bầu nên bổ sung thực phẩm giàu vitamin nhóm C, B, kẽm, sắt và magie.
• Cần tránh thực phẩm gây dị ứng trong thời gian bị nhiệt miệng. Bởi tình trạng dị ứng được xác định có liên quan đến bệnh nhiệt miệng và một số vấn đề sức khỏe khác trong thời gian mang thai.

Chế độ dinh dưỡng có vai trò quan trọng đối với phụ nữ mang thai. Nếu có chế độ ăn hợp lý, mẹ bầu có thể kiểm soát chứng nhiệt miệng và phòng ngừa nhiều vấn đề sức khỏe trong thai kỳ.

3. Vệ sinh răng miệng đúng cách

Vết loét ở niêm mạc miệng có khả năng viêm nhiễm – nhất là trong thời gian mang thai. Chính vì vậy, mẹ bầu cần vệ sinh răng miệng đúng cách trong thời gian này. Thực hiện đầy đủ các bước làm sạch răng miệng có thể hạn chế nguy cơ viêm nhiễm vết loét và giảm nguy cơ mắc các bệnh về răng miệng trong thai kỳ.

Các biện pháp vệ sinh răng miệng cho mẹ bầu bị nhiệt miệng:

• Chải răng 2 – 3 lần/ ngày để đảm bảo khoang miệng được làm sạch. Do ảnh hưởng của hormone progesterone nên mẹ bầu rất dễ bị chảy máu chân răng. Để hạn chế tình trạng này, nên dùng bàn chải có lông mềm, mảnh và kích thước nhỏ để dễ dàng len lỏi vào sâu bên trong cung hàm.
• Nhiệt miệng có thể xảy ra do kích ứng với một số thành phần có trong sản phẩm chăm sóc răng miệng. Vì vậy, mẹ bầu nên thay đổi kem đánh răng và nước súc miệng nếu cần thiết. Ưu tiên dùng sản phẩm hữu cơ, hạn chế các sản phẩm chứa cồn, hương liệu và SLS.
• Sử dụng thêm chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng.
• Sau khi đánh răng, nên dùng nước súc miệng để tiêu diệt vi khuẩn trong khoang miệng. Thói quen này không chỉ tốt cho sức khỏe răng miệng mà còn hỗ trợ làm dịu vết loét và ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm vết loét ở niêm mạc miệng.

Vệ sinh răng miệng đúng cách giúp vết loét ở niêm mạc miệng lành nhanh hơn. Đồng thời giúp ngăn ngừa viêm nhiễm và hỗ trợ làm dịu cảm giác sưng đau đáng kể.

Bà bầu bị nhiệt miệng nên dùng thuốc gì?

Trong thời gian mang thai, sử dụng thuốc có thể gây ra tác dụng phụ. Tuy nhiên nếu nhiệt miệng gây đau nhiều, mẹ bầu vẫn có thể sử dụng một số loại thuốc để giảm triệu chứng và đẩy nhanh tốc độ làm lành vết loét.

Các loại thuốc được sử dụng để cải thiện tình trạng nhiệt miệng khi mang thai:

• Thuốc bôi chứa Lidocaine hoặc Benzocaine có tác dụng gây tê và giảm đau tại chỗ.
• Thuốc bôi chứa Salicylic acid có tác dụng giảm đau mạnh.
• Thuốc bôi nitrat bạc có hiệu quả làm dịu, giảm đau và giúp vết loét nhanh lành.
• Dung dịch súc miệng chứa Chlorhexidine có tác dụng làm dịu, sát khuẩn và ngăn ngừa viêm nhiễm.
• Thuốc tạo màng ngăn được sử dụng để giảm kích thích lên vết loét, qua đó ngăn ngừa viêm nhiễm và đẩy nhanh tốc độ phục hồi vết loét.

Các loại thuốc này tương đối an toàn cho phụ nữ mang thai và đang cho con bú. Tuy nhiên nếu không thật sự cần thiết, mẹ bầu nên hạn chế sử dụng thuốc. Bởi đa phần những trường hợp bị nhiệt miệng có thể thuyên giảm nhanh sau khi chăm sóc và điều trị bằng các mẹo tại nhà.

Phòng ngừa nhiệt miệng khi mang thai

Nhiệt miệng là bệnh lành tính nhưng gây ra nhiều phiền toái trong quá trình sinh hoạt. Để phòng ngừa chứng nhiệt miệng khi mang thai, mẹ bầu có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản sau:

• Có chế độ ăn uống hợp lý để tránh tình trạng thiếu hụt vi chất dinh dưỡng. Nếu cần thiết, nên trao đổi với chuyên gia dinh dưỡng để được hướng dẫn xây dựng thực đơn ăn uống phù hợp.
• Hạn chế căng thẳng thần kinh trong thời gian mang thai. Mẹ bầu cần đảm bảo ngủ đủ giấc và giữ cho tinh thần luôn thoải mái, lạc quan.
• Trong trường hợp nhiệt miệng tái phát thường xuyên, nên trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn bổ sung vitamin và khoáng chất bằng viên uống, thực phẩm chức năng,…
• Thận trọng trong quá trình ăn uống và sinh hoạt để tránh xây xước niêm mạc miệng.
• Thay đổi các sản phẩm chăm sóc răng miệng nếu nghi ngờ nhiệt miệng có liên quan đến tình trạng kích ứng, dị ứng với cồn, hương liệu và SLS.
• Trong thời gian mang thai, mẹ bầu nên khám nha khoa 3 tháng/ lần để kịp thời phát hiện các vấn đề răng miệng. Bởi các bệnh lý nha khoa không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng mà còn gia tăng biến chứng thai kỳ và gián tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi.

Bà bầu bị nhiệt miệng là tình trạng khá phổ biến và hầu như không ảnh hưởng đến sức khỏe. Thế nhưng mẹ cần có biện pháp chăm sóc, điều trị hợp lý để kiểm soát bệnh trong thời gian sớm nhất. Tránh để tình trạng kéo dài gây ra nhiều ảnh hưởng đối với sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Tham khảo thêm:

• Nhiệt miệng ở trẻ em có nguy hiểm không? Cách phòng ngừa bệnh
• Nhiệt miệng nên ăn gì, kiêng gì để giảm đau và nhanh khỏi bệnh?
• Nhiệt Miệng Có Mủ Có Nguy Hiểm Không? Cách Chữa Trị Nhanh Khỏi