Viêm Nha Chu Theo Đông Y Và Các Cách Chữa Trị An Toàn

Hiện nay, nhiều người lựa chọn chữa viêm nha chu bằng Đông y thay vì các phương pháp từ y học hiện đại. So với tân dược, thuốc Đông y được đánh giá có độ an toàn cao, lành tính và phù hợp với cơ địa của nhiều đối tượng. Ngoài tác dụng giảm đau nhức răng, sưng đỏ lợi, hôi miệng,… các bài thuốc Đông y còn giúp bồi bổ và nâng đỡ thể trạng. 

Bệnh viêm nha chu theo quan niệm Đông y

Viêm nha chu là bệnh nha khoa có mức độ nặng, có thể gây tụt lợi, ê buốt răng, hôi miệng dai dẳng và mất răng vĩnh viễn nếu không được thăm khám và điều trị sớm. Bệnh lý này gặp nhiều ở người trung niên và cao tuổi. Viêm nha chu là tình trạng nhiễm trùng mãn tính ở các tổ chức nâng đỡ răng bao gồm xương ổ răng, mô nướu, dây chằng nha chu, cement,…

Theo y học hiện đại, viêm nha chu hình thành do viêm nướu răng không được điều trị triệt để. Tác nhân chính gây bệnh là do các chủng vi khuẩn có hại trong khoang miệng phát triển quá mức gây ra một số triệu chứng như răng ê buốt, lung lay, hôi miệng, nướu đỏ, sưng, có dịch/ mủ tiết ra,…

Theo Đông y, viêm nha chu là hệ quả do vị hỏa tích kết hợp với nhiễm phong nhiệt mà gây ra bệnh cấp tính (thực chứng). Bệnh tiến triển dai dẳng, lâu ngày khiến tân dịch suy giảm, thận âm hư, vị âm hư mà gây hư hỏa bốc lên thành chứng mãn tính (hư chứng). Vì vậy, Đông y thường dựa theo triệu chứng lâm sàng để xác định thể bệnh và áp dụng phương pháp điều trị thích hợp.

Mặc dù quan niệm về căn nguyên và cách điều trị khác nhau nhưng cả Tây y và Đông y đều chia viêm nha chu thành 2 thể là cấp tính và mãn tính. So với Tây y, các bài thuốc Đông y thường có tác dụng chậm hơn nhưng được đánh giá cao về độ an toàn và lành tính. Do đó, người bệnh nên xem xét về tình trạng sức khỏe để lựa chọn được phương pháp điều trị phù hợp.

Các bài thuốc chữa viêm nha chu theo Đông y công hiệu nhất

Đông y lưu truyền nhiều bài thuốc chữa viêm nha chu rất hiệu quả. Như đã đề cập, chứng bệnh này được chia thành 2 thể chính là cấp tính và mãn tính. Ngoài ra để răng miệng có thời gian hồi phục, Đông y còn có một số món ăn bài thuốc được dùng phối hợp trong quá trình điều trị.

1. Bài thuốc Đông y chữa bệnh viêm nha chu thể cấp tính

Viêm nha chu thể cấp tính xảy ra do vị (dạ dày) tích nhiệt kết hợp với phong nhiệt bên ngoài mà gây ra bệnh. Thể cấp tính đặc trưng bởi các triệu chứng như chân răng sưng đau, mô nướu đỏ, phù nề, ấn vào tiết ra mủ, răng lung lay, cổ họng khô và hôi miệng.

Quan sát lưỡi thấy chất lưỡi đỏ, ít rêu kèm theo một số triệu chứng như sốt (có thể gặp hoặc không), sưng hạch góc hàm, táo bón, ăn uống kém,… Để chữa viêm nha chu thể cấp tính, cần dùng bài thuốc có tác dụng thanh nhiệt, sơ phong, tiêu thũng.

Một số bài thuốc Đông y chữa viêm nha chu thể cấp tính:

• Bài thuốc 1: Chuẩn bị hoàng liên, bạc hà và đan bì mỗi thứ 8g, thăng ma 4g, sinh địa 20g, kim ngân hoa 16g, thạch cao 40g, liên kiều 16g và ngưu bàng tử 12g. Sắc đặc lấy nước uống, ngày dùng đều đặn 1 thang.
• Bài thuốc 2: Dùng bạc hà 6g, kim ngân hoa 20g, ngưu bàng tử, hạ khô thảo, gai bồ kết và chi tử mỗi thứ 12g, xuyên sơn giáp 6g, xích thược 8g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang. Dùng đều đặn vài thang đến khi triệu chứng thuyên giảm hoàn toàn.
• Bài thuốc 3: Chuẩn bị hạ khô thảo và kim ngân hoa mỗi thứ 16g, bạc hà và gai bồ kết mỗi thứ 8g, ngưu bàng tử 12g, bồ công anh 20g. Sắc lấy nước uống, ngày dùng đều đặn 1 thang.
• Bài thuốc 4: Chuẩn bị hạ khô thảo và kim ngân hoa mỗi thứ 16g, bạc hà 8g, bồ công anh 20g, ngưu bàng tử 12g, tạo giác thích 8g. Cho tất cả dược liệu vào ấm sắc lấy nước uống, ngày dùng đều đặn 1 thang.
• Bài thuốc 5: Dùng ngũ bội tử 0.1g, bạch phàn 0.1g, thanh đại 0.39g, mai hoa băng phiến vừa đủ. Mỗi lần dùng khoảng 0.05 – 0.1g dùng tăm bông chấm thuốc thoa lên vùng đau nhức. Có thể tự bào chế hoặc mua tại các nhà thuốc.

2. Thuốc Đông y trị viêm nha chu thể mãn tính

Viêm nha chu thể mãn tính là do viêm nha chu thể cấp tính không được điều trị dứt điểm, dẫn đến tiến triển dai dẳng mà gây ra bệnh. Thể mãn tính đặc trưng bởi các triệu chứng như chân răng đỏ nhưng viêm ít, răng lung lay, đau nhức nhẹ, bên cạnh chân răng có túi mủ kèm theo chứng khô miệng, hôi miệng, rêu lưỡi ít và chất lưỡi đỏ.

Đối với viêm nha chu thể mãn tính, cần dùng các bài thuốc có tác dụng thanh nhiệt và dưỡng âm. Dưới đây là một số bài thuốc Đông y trị viêm nha chu mãn tính được áp dụng phổ biến:

• Bài thuốc 1: Chuẩn bị sa sâm, huyền sâm, sinh địa, thạch hộc, quy bản, câu kỷ tử, thăng ma, ngọc trúc mỗi thứ 12g, kim ngân hoa 16g và bạch thược 8g. Sắc lấy nước uống, chia thành 2 phần bằng nhau, dùng đều đặn mỗi ngày 1 thang.
• Bài thuốc 2: Dùng sơn thù 8g, thăng ma, bạch thược, thục địa, câu kỷ tử và hoài sơn mỗi thứ 12g. Sắc uống đều đặn mỗi ngày 1 thang.
• Bài thuốc 3: Chuẩn bị sa sâm, huyền sâm, ngọc trúc, kỷ tử, quy bản mỗi thứ 12g, bạch thược 8g, kim ngân hoa 16g. Sắc lấy nước uống, ngày dùng đều đặn 1 thang.
• Bài thuốc 4: Dùng hoàng liên 3g, sinh địa, thục địa và huyền sâm mỗi thứ 32g, tri mẫu và hoàng cầm mỗi thứ 6g, thạch cao 20g, chi tử 8g. Sắc uống đều đặn ngày 1 thang.

3. Các món ăn phối hợp trong thời gian điều trị

Viêm nha chu gây đau nhức, lung lay răng nên gây ra không ít khó khăn trong quá trình ăn uống. Chính vì vậy ngoài các bài thuốc Đông y, người bệnh nên dùng thêm các món ăn hỗ trợ trong thời gian điều trị để kiểm soát bệnh nhanh chóng.

Một số món ăn bài thuốc từ Đông y hỗ trợ điều trị bệnh viêm nha chu:

• Cháo giấm ngọc trúc: Chuẩn bị ngọc trúc 15g, gạo lứt 100g và một ít giấm gạo. Cho ngọc trúc và nước vào nấu kỹ rồi bỏ bã, sau đó vo gạo rồi cho vào nấu thành cháo. Đến khi cháo mềm nhừ thì thêm giấm vào, khuấy đều và chia thành 2 phần bằng nhau ăn hết trong ngày.
• Cháo chi tử ngẫu tiết: Dùng thạch cao sống và ngẫu tiết (đốt ngó sen) mỗi thứ 15g, chi tử (dành dành) 10g, gạo lứt 100g. Đem thạch cao đun với nước trong vòng 30 phút. Sau đó, cho đốt ngó sen và dành dành vào đun đến một lúc sau thì gạo bỏ bã, chắt nước. Vo gạo rồi cho vào nấu thành cháo, nêm nếm vừa ăn. Ăn liên tục 7 ngày, ngày dùng 1 lần để hỗ trợ giảm các triệu chứng do viêm nha chu gây ra.
• Cháo rau hoa liên địa hoàng: Dùng đốt ngó sen tươi 30g, gạo lứt 100g, sinh địa hoàng 15g và rau hoa hiên 60g. Đem 3 vị thuốc nấu lấy nước, sau đó bỏ bã rồi đổ gạo vào nấu thành cháo. Chia thành 2 lần ăn và dùng đều đặn trong vài ngày để giảm tình trạng sưng tấy lợi và chảy máu chân răng. Ngoài ra, món ăn này còn có tác dụng sinh tân dịch, nhuận phế và bổ âm.
• Da heo nấu táo tàu: Dùng táo tàu 250g, đường phèn 250g và da lợn 500g. Rửa sạch da lợn, cắt miếng vừa ăn rồi nấu với nước trong nồi đất. Ban đầu đun lửa to trong 15 phút sau chuyển nhỏ lửa đun nhừ trong 2 giờ. Rửa sạch táo cho vào nấu với bì lợn đến khi chín nhừ thì cho đường phèn vào. Dùng trong ngày để bồi bổ sức khỏe và giảm đau nhức do viêm nha chu gây ra.
• Canh cá vàng nấu hoa hiên, mộc nhĩ: Chuẩn bị mộc nhĩ ngâm nở, thịt cá vàng lớn và hoa hiên ngâm nở mỗi thứ 250g, dầu, bột ngọt và muối. Làm sạch cá rồi cắt thành miếng nhỏ vừa ăn, đảo với dầu. Mộc nhĩ và hoa hiên rửa sạch, thái nhỏ. Cho tất cả vào nồi nấu với lượng nước vừa đủ đến khi cá chín nhừ, nêm nếm gia bị vừa ăn. Dùng canh cá nấu hoa hiên, mộc nhĩ 2 lần/ ngày để cải thiện bệnh viêm nha chu.

Các món ăn bài thuốc trên đều là món canh, cháo nên không tác động mạnh lên răng và mô nướu bị đau nhức khi ăn uống. Ngoài ra, các món ăn này còn có tác dụng cầm máu, thanh nhiệt giải độc và bồi bổ sức khỏe.

Một số lưu ý khi chữa viêm nha chu theo Đông y cần biết

Viêm nha chu là một trong những bệnh lý nha khoa có mức độ nghiêm trọng, tiến triển dai dẳng và có nguy cơ cao gây mất răng vĩnh viễn. Các món ăn và bài thuốc Đông y có thể kiểm soát triệu chứng của bệnh lý, đồng thời hỗ trợ bồi bổ và nâng đỡ thể trạng.

Tuy nhiên trước khi áp dụng các bài thuốc Đông y chữa viêm nha chu, bạn nên lưu ý một số vấn đề sau:

• Tìm gặp thầy thuốc để được thăm khám và tư vấn bài thuốc Đông y thích hợp với giai đoạn phát triển, mức độ nặng của viêm nha chu. Tuyệt đối không tự ý áp dụng các bài thuốc được lưu truyền trong dân gian.
• Hiện nay trên thị trường có khá nhiều nơi kinh doanh dược liệu kém chất lượng. Để đảm bảo hiệu quả khi dùng thuốc Đông y, cần lựa chọn phòng khám uy tín và nơi kinh doanh dược liệu đảm bảo chất lượng.
• Các bài thuốc, món ăn từ Đông y mất nhiều thời gian để chế biến hơn so với thuốc Tây. Vì vậy, cần đảm bảo chế biến đúng cách, đủ thời gian để đảm bảo hiệu quả.
• So với thuốc Tây, thuốc Đông y có hiệu quả chậm và mang lại cải thiện hạn chế hơn. Do đó nếu bệnh tiến triển nhanh và có mức độ nặng, nên sử dụng tân dược để kiểm soát bệnh sớm, tránh tình trạng viêm nha chu tiến triển nặng gây ra nhiều ảnh hưởng đối với sức khỏe răng miệng.
• Ngưng áp dụng các bài thuốc Đông y và thông báo với bác sĩ nếu nhận thấy các triệu chứng dị ứng như tiêu chảy, mô nướu sưng viêm, phù nề, đau nhức, niêm mạc miệng ngứa ngáy, nổi mề đay, phát ban,…
• Ngoài các phương pháp điều trị, nên giữ vệ sinh răng miệng để kiểm soát viêm nha chu và phòng ngừa các bệnh nha khoa thường gặp. Bên cạnh đó, cần ăn uống hợp lý nhằm hạn chế áp lực lên mô nướu và răng bị tổn thương, đau nhức.

Bài viết đã tổng hợp thông tin về bệnh viêm nha chu theo quan niệm Đông y và các bài thuốc chữa viêm nha chu theo đông y, món ăn chữa bệnh công hiệu. Điều trị bằng Đông y có những ưu điểm và hạn chế nhất định. Vì vậy, người bệnh nên cân nhắc kỹ lưỡng để lựa chọn được phương pháp điều trị phù hợp nhất.

Tham khảo thêm:

• Chữa viêm nha chu bằng cây thuốc nam quanh nhà
• 10 Cách giảm đau răng tại nhà đơn giản nhanh chóng
• Bị viêm nha chu nên ăn gì và kiêng gì tốt cho răng miệng?
• Top 10 nước súc miệng trị viêm nướu, viêm nha chu an toàn hiệu quả