Viêm lợi phì đại là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và chữa trị

Viêm lợi phì đại là thuật ngữ chỉ tình trạng các mô nướu xung quanh răng phát triển quá mức dẫn đến viêm nhiễm, gây đau đớn và hình thành những mảng bám trên bề mặt răng. Tổn thương do bệnh lý gây ra nếu không được tiến hành chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể phát sinh các biến chứng ảnh hưởng đến nướu răng cũng như sức khỏe răng miệng nói chung.

Viêm lợi phì đại là gì?

Viêm lợi phì đại là một trường hợp phổ biến của bệnh viêm lợi. Bệnh lý đặc trưng bởi tình trạng mô nướu răng tăng sinh quá mức bao phủ thân răng, gây đau nhức, sưng viêm, khó chịu. Theo các chuyên gia đầu ngành, viêm lợi phì đại khởi phát bởi nhiều nguyên nhân và yếu tố khác nhau.

Tuy nhiên, phần lớn những trường hợp khởi phát là do vệ sinh răng miệng không đúng cách, tác dụng phụ của thuốc điều trị hoặc hệ quả của một số bệnh lý nha khoa. Theo đó, phương pháp điều trị sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân cũng như mức độ triệu chứng của bệnh lý.

Các triệu chứng bệnh lý thường đáp ứng tốt các biện pháp điều trị và chăm sóc đúng cách nếu được phát hiện sớm. Tuy nhiên, những trường hợp chủ quan, không tiến hành chữa trị hoặc chữa trị không đúng cách có thể ảnh hưởng đến liên kết răng và mô nướu, tăng nguy cơ hình thành những bệnh về lợi. Nếu tiến triển nghiêm trọng, người bệnh cần tiến hành phẫu thuật nhằm dự phòng những rủi ro phát sinh.

Nguyên nhân dẫn đến viêm lợi phì đại

Viêm lợi phì đại thường khởi phát do tình trạng viêm nhiễm tiến triển quá mức. Tuy nhiên, bệnh lý cũng có thể xảy ra bởi nhiều nguyên nhân và yếu tố khác nhau như những bệnh lý liên quan, tác dụng phụ của thuốc điều trị. Cụ thể:

1. Phì đại viêm sưng to

Nguyên nhân chính gây viêm nướu phì đại là do bệnh viêm lợi mãn tính không được điều trị dứt điểm. Tình trạng này có thể khiến các mô nướu bị phù nề, thâm nhiễm tế bào do tiếp xúc mảng bám và vi khuẩn trong thời gian dài. Bên cạnh đó, những vấn đề nha khoa như cao vôi răng, mảng bám trên bề mặt răng cũng có thể làm tăng nguy cơ phát sinh bệnh lý.

Bệnh viêm nướu răng và viêm nướu răng phì đại có xu hướng xảy ra ở những người thở bằng đường miệng. Thói quen này có thể gây kích ứng, khô mô nướu và gây phì đại. Tình trạng viêm nhiễm có thể khiến vùng lợi có màu đỏ, mềm và dễ chảy máu chân răng.

Bệnh lý có thể được cải thiện bằng cách vệ sinh răng miệng đúng cách như chải răng mỗi ngày ít nhất 2 lần, dùng nước súc miệng và chỉ nha khoa mỗi ngày.

2. Ảnh hưởng toàn thân

Một trong những nguyên nhân thường gặp gây ra viêm nướu phì đại là do ảnh hưởng sinh lý toàn thân. Trong đó, phụ nữ trong giai đoạn mang thai, rối loạn nội tiết tố, một số bệnh lý như bạch cầu có thể kích thích tăng sinh quá mức của mô nướu và gây khởi phát bệnh lý.

Một số tình trạng toàn thân có thể gây viêm nướu phì đại như:

• Thiếu máu
• Bệnh Crohn
• Bệnh tiểu đường
• Ung thư hạch
• HIV / AIDS
• Thiếu hụt một số loại vitamin

3. Viêm nướu phì đại do tác dụng phụ của thuốc

Trong một số trường hợp, viêm nướu phì đại xảy ra do ảnh hưởng của thuốc điều trị. Cụ thể, những loại thuốc này thường chứa lượng phenytoin gây ảnh hưởng đến chức năng hoạt động của các mô nướu. Dưới đây là một số nhóm thuốc gây viêm nướu phì đại:

• Thuốc chẹn kênh canxi dùng để điều trị huyết áp
• Thuốc chống co giật
• Thuốc ức chế hệ thống miễn dịch

Tình trạng viêm nướu phì đại do thuốc điều trị gây ra thường có xu hướng di truyền và vẫn được nghiên cứu. Việc vệ sinh răng miệng đúng cách sẽ giúp cải thiện triệu chứng, đồng thời tăng cường khả năng bảo vệ nướu. Tuy nhiên, để kiểm soát hoàn toàn, bác sĩ có thể thay đổi một số loại thuốc phù hợp, nhằm phòng ngừa những rủi ro không mong muốn.

Các triệu chứng nhận biết bệnh lý

Viêm lợi phì đại đặc trưng bởi tình trạng các mô nướu tăng sinh quá mức bao phủ thân răng kèm theo đau nhức, sưng đỏ nướu ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng của người bệnh.

Bên cạnh đó, bệnh lý còn gây ra một số triệu chứng như:

• Viêm nướu răng
• Nướu răng trở nên mềm hơn
• Đau nhức, tình trạng này trở nên nặng nề hơn khi nhai
• Tích tụ các mảng bám trên răng
• Hơi thở có mùi hôi

Với những trường hợp tiến triển nặng nề, phần lợi có thể che phủ toàn bộ bề mặt răng. Điều này ảnh hưởng trực tiếp việc vệ sinh cũng như canh chỉnh răng. Nếu răng bị che phủ hoàn toàn sẽ rất khó được làm sạch, lâu dần có thể làm tăng nguy cơ bị sâu răng cũng như tiến triển những bệnh lý về nướu khác.

Nếu viêm lợi phì đại khởi phát ở đối tượng trẻ em thì có thể ảnh hưởng đến quá trình mọc răng vĩnh viễn và có thể khiến răng có hình dạng bất thường. Chính vì vậy, khi nhận thấy các triệu chứng bệnh lý, bạn cần đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng cách, tránh phát sinh rủi ro không mong muốn.

Bệnh viêm lợi phì đại có nguy hiểm không?

Viêm lợi phì đại nếu không được thăm khám và điều trị kịp thời có thể ảnh hưởng đến sự liên kết răng, đồng thời làm tăng nguy cơ tiến triển các bệnh lý liên quan đến nướu răng. Nghiêm trọng hơn có thể tác động tiêu cực đến xương và các mô bên dưới (viêm nha chu), tổn thương do bệnh lý gây ra có thể trở nên nặng nề, thậm chí là mất răng.

Bên cạnh đó, bệnh lý tiến triển mãn tính cũng có thể là dấu hiệu phát triển của các bệnh lý toàn thân như bệnh tiểu đường, bệnh hô hấp, đột quỵ, bệnh động mạch vành, viêm khớp dạng thấp,… Thông qua một số nghiên cứu cho thấy vi khuẩn viêm nhiễm có thể lan rộng đến máu thông qua các mô nướu, từ đó gây ảnh hưởng đến những cơ quan trong cơ thể, gồm tim, phổi.

Một số ít trường hợp, tình trạng viêm nướu răng phì đại có thể tiến triển nghiêm trọng gây ra biến chứng viêm lợi lở loét hoại tử, nhiễm trùng, đau nhức, chảy máu mô nướu và loét miệng. Bên cạnh đó, tổn thương do bệnh lý gây ra có thể ảnh hưởng đến hoạt động ăn uống, sinh hoạt, tâm lý cũng như giao tiếp hàng ngày.

Các phương pháp điều trị viêm lợi phì đại

Điều trị viêm lợi phì đại còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như nguyên nhân khởi phát, mức độ các triệu chứng bệnh lý. Thông thường, bệnh lý ở mức độ nhẹ sẽ đáp ứng tốt các biện pháp chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên, nếu tiến triển nặng nề, lúc này bác sĩ nha khoa sẽ cân nhắc tiến hành phẫu thuật để phòng ngừa những biến chứng nguy hiểm:

Dưới đây là những biện pháp thường được áp dụng trong điều trị viêm lợi phì đại:

1. Vệ sinh răng miệng đúng cách

Vệ sinh răng miệng đúng cách là một trong những biện pháp giúp kiểm soát các biểu hiện viêm nướu răng phì đại ở mức độ nhẹ hiệu quả. Điều này sẽ giúp hạn chế hình thành các mảng bám, đồng thời giúp mô nướu khỏe mạnh, tránh tình trạng chảy máu, sưng viêm và hôi miệng.

• Chải răng đều đặn mỗi ngày từ 2 – 3 lần/ ngày sau bữa ăn và trước khi ngủ. Thói quen này sẽ giúp làm sạch các mảng bám cũng như ngăn ngừa sự phát triển quá mức của vi khuẩn trong khoang miệng.
• Chọn các loại bàn chải có kích thước phù hợp, lông mềm và mảnh giúp làm sạch những mảng bám tích tụ ở kẽ răng. Bên cạnh đó, bạn cũng nên thay bàn chải theo định kỳ từ 2 – 4 tháng/ lần.
• Để răng hiệu quả làm sạch, người bệnh có thể tham khảo sử dụng máy tăm nước và bàn chải điện. Bởi những sản phẩm này có khả năng làm sạch cao hơn so với những sản phẩm chăm sóc răng miệng thông thường.
• Sử dụng chỉ nha khoa giúp làm sạch thức ăn thừa ở các kẽ răng. Kết hợp súc miệng với dung dịch sát khuẩn để ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn trong khoang miệng.
• Bổ sung nhiều nước giúp làm sạch những mảng bám, từ đó ngăn ngừa hình thành cao răng. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể nhai kẹo cao su không đường để tăng kích thích tiết nước bọt. Trên thực tế, bên cạnh khả năng làm mềm thức ăn, nước bọt còn có khả năng trung hòa axit, kiểm soát sự phát triển của vi khuẩn quá mức.
• Để tăng cường sức khỏe răng miệng, bạn nên sử dụng nước súc miệng và kem đánh răng có chứa fluor. Ngoài ra, tăng cường bổ sung những loại thực phẩm chứa hàm lượng khoáng chất giúp cải thiện men răng, giúp các mô nướu được khỏe mạnh, làm dịu vùng mô bị phì đại, chảy máu.

2. Điều trị y tế

Các triệu chứng bệnh viêm lợi phì đại có thể bùng phát ngay khi được cải thiện bằng những biện pháp cải thiện tại nhà. Do đó, việc tiến hành điều trị y tế là điều cần thiết nhằm hạn chế tốt đa phát sinh rủi ro không mong muốn. Trong một số trường hợp tiến triển nặng nề, bác sĩ sẽ đề nghị người bệnh thực hiện phẫu thuật.

Dưới đây là một số phương pháp phẫu thuật thường được áp dụng trong điều trị viêm lợi phì đại:

• Phẫu thuật với tia laser: Bác sĩ nha khoa sẽ loại bỏ phần mô nướu bị phì đại với tia laser. Kế đến sẽ tiến hành lấy cao răng, loại bỏ các mảng bám trên bề mặt chân răng giúp kiểm soát các triệu chứng bệnh lý hiệu quả cũng như phòng ngừa viêm nha chu.
• Phẫu thuật bằng dao điện: Trong trường hợp các mô nướu tăng sinh quá mức, bác sĩ dùng dòng điện áp vào mô nướu để loại bỏ vùng nướu bị viêm.
• Phẫu thuật tách mô nướu: Phương pháp này áp dụng trong những trường hợp viêm nướu phì đại nhằm gấp nướu lại tạm thời. Phẫu thuật tách mô nướu cho pháp bác sĩ nha khoa tiếp cận với nha chu, từ đó loại bỏ những mô bị viêm, đồng thời dễ dàng hơn trong việc làm sạch cao răng cũng như các mảng bám.
• Cắt bỏ nướu: Phương pháp này sẽ giúp loại bỏ một phần nướu bị phì đại ở xung quanh răng, kế đến thiết kế và phục hồi mô nướu để phục hồi chức năng hoạt động.

Phòng ngừa bệnh viêm lợi phì đại hiệu quả

Viêm lợi phì đại là một trong những vấn đề nha khoa phổ biến và có xu hướng tái phát nhiều lần. Để phòng ngừa bệnh lý tái phát nhiều lần, bạn có thể áp dụng những biện pháp sau:

• Xây dựng thói quen vệ sinh răng miệng đúng cách được xem là một trong những biện pháp hiệu quả trong việc phòng ngừa viêm lợi phì đại và những vấn đề về răng miệng khác.
• Chủ động thăm khám răng miệng định kỳ giúp phát hiện sớm những vấn đề bất thường để khắc phục nhanh chóng. Bên cạnh đó, bạn nên cạo vôi răng định lỳ từ 3 – 6 tháng/ lần.
• Với những trường hợp răng mọc lệch, răng khấp khểnh,… sẽ khiến việc vệ sinh răng miệng khó khăn hơn. Lúc này, bác sĩ có thể đưa ra một số giải pháp nha khoa như niềng răng – chỉnh nha, bọc răng nhằm ngăn ngừa bệnh viêm lợi cũng như những vấn đề nha khoa khác.
• Thay đổi những thói quen xấu ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng như hút thuốc lá, thở bằng miệng, thường xuyên dùng thức ăn, nước uống chứa nhiều axit và đường, lạm dụng rượu bia,…
• Cần bổ sung khoáng chất và fluor giúp cải thiện sức khỏe răng miệng.

Viêm lợi phì đại nếu không được tiến hành thăm khám và điều trị kịp thời có thể ảnh hưởng trực tiếp đến việc ăn uống, giao tiếp, chức năng thẩm mỹ, thậm chí là làm tăng nguy cơ mất răng. Do đó, khi nhận thấy các biểu hiện bệnh lý, người bệnh cần đến bệnh viện để được khắc phục nhanh chóng.

Tham khảo thêm:

• 7 Thuốc Trị Viêm Lợi Tốt Nhất Hiện Nay (Dạng Bôi + Uống)
• Viêm lợi miệng Herpes nguyên phát là gì? Nguyên nhân và chữa trị
• Viêm nướu triển dưỡng là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị
• Viêm lợi theo Đông y và các bài thuốc chữa trị hiệu quả