Bị sâu răng đau nhức khi mang thai phải làm sao?

Sâu răng là vấn đề nha khoa thường gặp khi mang thai. Ngoài những ảnh hưởng đối với sức khỏe răng miệng, bệnh lý này còn tác động đến thể trạng của mẹ bầu và sự phát triển của thai nhi. Vì vậy, phụ nữ mang thai cần phải có biện pháp điều trị và chăm sóc hợp lý để kiểm soát bệnh trong thời gian sớm nhất.

Sâu răng khi mang thai và dấu hiệu nhận biết

Sâu răng là tình trạng men răng và ngà răng bị mất các mô cứng do quá trình hủy khoáng gây ra bởi vi khuẩn Streptococcus mutans (vi khuẩn thường trú trong khoang miệng). Bệnh có thể gặp ở mọi độ tuổi từ trẻ em cho đến người trưởng thành.

Thông thường, sâu răng xảy ra do thói quen vệ sinh răng miệng kém dẫn đến hình thành mảng bám và cao răng, từ đó kích thích vi khuẩn phát triển mạnh và gây hòa tan các mô cứng ở răng. Tuy nhiên ở phụ nữ mang thai, bệnh lý này còn có thể xảy ra do một số nguyên nhân và yếu tố khác.

Sâu răng là bệnh nha khoa thường gặp và dễ kiểm soát thông qua một số biện pháp điều trị, chăm sóc. Tuy nhiên nếu xảy ra trong thời gian mang thai, bệnh có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ bầu và gián tiếp tác động đến sự phát triển của thai nhi. Do đó, mẹ bầu cần có biện pháp điều trị sâu răng sớm để bảo vệ sức khỏe và hạn chế các biến chứng nguy hiểm.

Các dấu hiệu nhận biết sâu răng khi mang thai:

• Răng xuất hiện các lỗ sâu có màu đen hoặc nâu
• Ban đầu, lỗ sâu có kích thước nhỏ và chỉ ảnh hưởng đến lớp men răng ngoài cùng. Tuy nhiên theo thời gian, lỗ sâu sẽ lớn và sâu dần khiến cấu trúc răng bị hư hại đáng kể
• Răng đau nhức – nhất là khi ăn uống
• Nếu lỗ sâu lớn, thức ăn có thể lọt vào bên trong kích thích cảm giác ê buốt và khó chịu
• Sâu răng tiến triển có thể gây ngả màu men răng (men răng thường có màu trắng đục, trắng vàng nâu)
• Trường hợp sâu răng nặng có thể gây viêm nhiễm mô nướu, nướu chảy máu, sưng viêm và rỉ dịch, mủ

Sâu răng khi mang thai có triệu chứng khá mờ nhạt nên ít mẹ bầu chú ý, đặc biệt là ở giai đoạn đầu (sâu men). Các triệu chứng của bệnh thường chỉ bùng phát khi vi khuẩn đã tấn công vào ngà răng (sâu ngà).

Nguyên nhân gây sâu răng khi mang thai

Sâu răng và các bệnh nha khoa đều có liên quan đến thói quen vệ sinh răng miệng kém. Tuy nhiên ở phụ nữ mang thai, nguyên nhân gây bệnh còn bắt nguồn từ sự thay đổi hormone, thói quen ăn uống và một số yếu tố khác.

Các nguyên nhân có thể gây bệnh sâu răng khi mang thai:

1. Rối loạn nội tiết tố

Khi mang thai, nội tiết tố có sự thay đổi đột ngột để tạo điều kiện cho phôi thai phát triển và bám chắc vào thành tử cung. Ngoài ra, thay đổi hormone trong thời gian này còn giúp cơ thể mẹ bầu có sự chuẩn bị cho quá trình sinh nở.

Tuy nhiên, nội tiết tố thay đổi đột ngột khi mang thai lại chính là nguyên nhân gây ra hàng loạt các vấn đề sức khỏe. Trong đó, sâu răng là vấn đề răng miệng thường gặp. Các nghiên cứu cho thấy, sự thay đổi hormone trong thai kỳ khiến mô nướu trở nên nhạy cảm, men răng dễ bị tổn thương và phá hủy bởi vi khuẩn có trong khoang miệng.

Chính vì vậy, trong thời gian mang thai mẹ bầu rất dễ bị sâu nướu, viêm nướu răng (viêm lợi) và nhiều bệnh lý răng miệng khác. Vì cấu trúc mô nướu và răng có sự thay đổi nên các bệnh lý này cũng có tiến triển nhanh hơn bình thường.

2. Ảnh hưởng của chứng ốm nghén

Ốm nghén là tình trạng buồn nôn, nôn mửa thường gặp trong 3 tháng đầu thai kỳ. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của mẹ bầu mà còn gây ra các vấn đề về răng miệng.

Khi nôn mửa, dịch vị cùng với thức ăn từ bên trong dạ dày sẽ tiếp xúc với răng miệng. Do đó, axit từ dịch vị có thể hòa tan các mô cứng của răng, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và tấn công vào men răng, ngà răng. Ngoài chứng ốm nghén, sâu răng khi mang thai cũng có thể bắt nguồn từ chứng trào ngược dạ dày thực quản. Khác với ốm nghén, trào ngược thường xảy ra từ tháng 4 trở đi do áp lực từ sự giãn nở của tử cung.

3. Thói quen ăn uống

Thói quen ăn uống ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe răng miệng – đặc biệt là trong giai đoạn mang thai. Phần lớn mẹ bầu bị sâu răng đều có thói quen dùng thức ăn chứa nhiều đường, sữa và tinh bột. Carbohydrate trong các loại thực phẩm này chính là chất nền để vi khuẩn phát triển tạo thành mảng bám.

Mảng bám là môi trường giúp vi khuẩn sinh sôi, phát triển và sản sinh axit. Axit do vi khuẩn bài tiết là yếu tố trực tiếp gây hòa tan các chất vô cơ ở men răng và ngà răng. Hậu quả là khiến răng bị sâu, xuất hiện các lỗ sâu lởm chởm có màu nâu đen. Ngoài chế độ ăn nhiều đường, thói quen dùng thức ăn chua (cóc, xoài, me,…) và sử dụng thực phẩm cứng, khô cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ sâu răng.

4. Thiếu hụt canxi

Canxi là khoáng chất cần thiết cho quá trình tạo xương, răng, tóc và móng của thai nhi. Do đó, nhu cầu canxi của mẹ bầu sẽ cao hơn so với bình thường. Từ tháng thứ 4 trở đi, mẹ bầu phải tăng cường bổ sung thực phẩm giàu canxi để đáp ứng được nhu cầu của bản thân và tạo điều kiện cho thai nhi phát triển toàn diện.

Nếu không cung cấp đủ canxi trong thời gian mang thai, thai nhi sẽ sử dụng canxi tích trữ trong xương và răng của thai phụ kết quả là gây thiếu hụt canxi. Canxi sụt giảm khiến cấu trúc răng trở nên lỏng lẻo, răng dễ bị tổn thương. Nếu không có các biện pháp chăm sóc răng miệng thích hợp, vi khuẩn sẽ phát triển mạnh gây phá hủy mô cứng ở men răng và ngà răng.

5. Vệ sinh răng miệng kém

Vệ sinh răng miệng kém là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh lý nha khoa. Khi răng miệng không được làm sạch, mảng bám và cao răng sẽ tích tụ nhiều ở mặt nhai, kẽ và thân răng.

Mảng bám, cao răng là môi trường thuận lợi để vi khuẩn sinh sôi và phát triển mạnh. Đặc biệt, đây còn là môi trường để vi khuẩn trú ngụ và tránh khỏi tác động của nước bọt và các biện pháp vệ sinh răng miệng. Theo thời gian, số lượng vi khuẩn trong khoang miệng tăng lên và sản sinh ra một lượng axit lớn. Axit gây hòa tan mô cứng ở men răng, ngà răng dẫn đến hình thành các lỗ sâu.

Bà bầu bị sâu răng có nguy hiểm không?

Sâu răng là một trong những bệnh nha khoa thường gặp. Trên thực tế, bệnh lý này không quá nguy hiểm và có thể kiểm soát thông qua một số biện pháp điều trị, chăm sóc hợp lý. Tuy nhiên đối với mẹ bầu, sâu răng không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng mà còn tác động đến thể trạng và sự phát triển của thai nhi.

Khi bị sâu răng, mẹ bầu thường gặp khó khăn khi ăn uống dẫn đến tình trạng chán ăn, ăn uống kém. Hơn nữa, vi khuẩn gây sâu răng có thể đi vào tuần hoàn máu và di chuyển đến tử cung. Sâu răng và các bệnh lý nha khoa xảy ra trong thời gian mang thai đều có thể tăng nguy cơ gặp phải các biến chứng thai kỳ như sinh non, trẻ sinh ra nhẹ cần và có nguy cơ bị sâu răng cao hơn bình thường.

Ngoài ra, sâu răng khi mang thai không được điều trị còn có thể dẫn đến nhiều biến chứng như:

• Viêm tủy răng: Viêm tủy răng là biến chứng thường gặp của bệnh sâu răng. Khi sâu răng tiến triển và phá hủy men răng, ngà răng, vi khuẩn sẽ xâm nhập vào bên trong khoang tủy gây viêm nhiễm cơ quan này. Viêm tủy răng thường gây đau nhức nhiều, răng ê buốt, nướu sưng đỏ và chảy máu. Nếu không điều trị sớm, viêm tủy răng có thể chuyển biến nặng dẫn đến chết tủy (hoại tử tủy).
• Áp xe răng: Ngoài viêm tủy răng, sâu răng ở bà bầu cũng có thể dẫn đến biến chứng áp xe răng. Phụ nữ mang thai có hệ miễn dịch kém nên nguy cơ gặp phải biến chứng này sẽ cao hơn bình thường. Áp xe răng xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào khoang tủy, sau đó di chuyển đến chóp răng gây viêm nhiễm và hình thành túi mủ tại đây. Tình trạng này cần được xử lý sớm để tránh vỡ túi mủ gây ra hàng loạt các biến chứng nặng nề.
• Các biến chứng khác: Ngoài viêm tủy răng và áp xe răng, sâu răng khi mang thai còn có thể gây ra một số biến chứng khác như viêm nha chu, viêm lợi, viêm xoang và các biến chứng xa hơn như viêm nội tâm mạc, viêm khớp,…

Có thể thấy, sâu răng khi mang thai ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe răng miệng và thể trạng của mẹ bầu. Ngoài ra, các triệu chứng đau nhức, ê buốt do bệnh lý này còn gây ra không ít phiền toái trong quá trình ăn uống và sinh hoạt.

Mẹ bầu bị sâu răng đau nhức phải làm sao?

Sâu răng khi mang thai gây ra nhiều ảnh hưởng đối với sức khỏe của mẹ bầu và thai nhi. Do đó ngay khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường, mẹ bầu nên tìm gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và tư vấn điều trị.

Thực tế, sâu răng là bệnh lý có tiến triển chậm. Vì vậy đối với phụ nữ mang thai, bác sĩ sẽ ưu tiên thực hiện các phương pháp trì hoãn để đảm bảo an toàn cho mẹ và bé. Chỉ trong trường hợp sâu răng đã tiến triển nặng và gây ra biến chứng, các phương pháp chuyên sâu mới được xem xét thực hiện.

1. Chăm sóc răng miệng đúng cách

Chăm sóc răng miệng đúng cách là biện pháp quan trọng trong điều trị và phòng ngừa sâu răng ở phụ nữ mang thai. Giữ vệ sinh răng miệng tốt có thể ngăn chặn sâu răng tiến triển và bù lấp những lỗ sâu li ti trên bề mặt men răng.

Cách chăm sóc răng miệng giúp cải thiện chứng sâu răng ở bà bầu:

• Mẹ bầu cần đảm bảo chải răng 2 – 3 lần/ ngày để làm sạch thức ăn thừa và mảng bám trong các kẽ, mặt nhai. Để hạn chế tình trạng chảy máu chân răng do nướu nhạy cảm, nên dùng bàn chải có kích thước nhỏ, lông mềm, mảnh và cần chải răng đúng cách.
• Sử dụng thêm các loại nước súc miệng dành cho phụ nữ mang thai để tăng hiệu quả làm sạch khoang miệng. Nên dùng nước súc miệng 2 lần/ ngày sau mỗi lần chải răng để tiêu diệt vi khuẩn có hại và giảm sự hình thành của mảng bám.
• Dùng chỉ nha khoa để làm sạch mảng bám, thức ăn thừa bên trong kẽ răng. Tránh sử dụng tăm và các vật cứng để xỉa răng vì có thể gây tổn thương men răng, mô nướu.
• Ngoài các biện pháp trên, mẹ bầu nên sử dụng thêm bàn chải có mặt chải lưỡi hoặc các dụng cụ làm sạch lưỡi chuyên dụng để loại bỏ thức ăn, vi khuẩn bám trên bề mặt lưỡi.
• Trong trường hợp không thể chải răng sau khi ăn, mẹ bầu nên súc miệng với nước sạch và sử dụng kẹo cao su không đường để làm sạch thức ăn thừa. Nhai kẹo cao su còn kích thích khoang miệng tiết nước bọt, qua đó tái khoáng men răng và ngăn ngừa hình thành các lỗ sâu mới.
• Hạn chế dùng thức ăn, thực phẩm chứa nhiều đường, tránh đồ uống chứa cồn và axit. Ngoài ra, nên thay đổi thói quen dùng thức ăn cứng, khô và dai.
• Mẹ bầu nên tăng cường bổ sung thực phẩm giàu khoáng chất và vitamin để cải thiện sức khỏe răng miệng. Nếu cần thiết, có thể dùng các viên uống bổ sung bên cạnh chế độ dinh dưỡng hợp lý.

2. Giảm sâu răng khi mang thai bằng mẹo tự nhiên

Trong thời gian mang thai, các phương pháp y tế rất hiếm khi được chỉ định do nguy cơ và rủi ro đối với thai nhi. Vì vậy, mẹ bầu có thể tận dụng một số nguyên liệu tự nhiên để giảm đau nhức răng và ngăn sâu răng phát triển.

Các mẹo tự nhiên giúp cải thiện tình trạng sâu răng khi mang thai:

• Súc miệng với tinh dầu đinh hương: Tinh dầu đinh hương chứa Eugenol có tác dụng giảm đau, gây tê và kháng khuẩn mạnh. Ngoài ra, mùi thơm tự nhiên từ nụ đinh hương còn giúp khử mùi hôi và mang lại hơi thở thơm mát. Để giảm các triệu chứng do sâu răng gây ra, mẹ bầu có thể pha loãng ¼ thìa cà phê đinh hương với 40ml nước. Sau đó, dùng để ngậm và súc miệng sau khi chải răng.
• Dùng gel nha đam: Ít người biết rằng, nha đam không chỉ có tác dụng dưỡng ẩm, chăm sóc da mà còn có hiệu quả ngăn ngừa và cải thiện bệnh sâu răng. Hoạt chất Emodin trong thảo dược này có khả năng chống vi khuẩn mạnh, đặc biệt là với vi khuẩn gây sâu răng Streptococcus mutans. Ngoài ra, gel nha đam còn làm dịu mô nướu và đẩy nhanh tốc độ phục hồi của nướu răng. Mẹ bầu nên dùng gel nha đam thoa lên răng và mô nướu sau khi chải răng, để trong 5 – 10 phút và súc miệng lại với nước sạch.
• Súc miệng với lá trầu không: Tinh dầu từ lá trầu không có tác dụng sát trùng, khử khuẩn và giảm đau. Để giảm đau nhức do sâu răng gây ra, mẹ bầu có thể dùng lá trầu không rửa sạch và đun sôi. Sau đó, dùng khoảng 30 – 40ml súc miệng sau khi chải răng, thực hiện 2 – 3 lần/ ngày có thể giảm cơn đau và cải thiện tình trạng hôi miệng.

Ngoài các nguyên liệu tự nhiên trên, mẹ bầu cũng có thể sử dụng một số thảo dược khác có đặc tính tiêu viêm và kháng khuẩn như tỏi, hành tây, lá lốt, lá ổi,… để đẩy lùi các triệu chứng do sâu răng gây ra.

3. Các phương pháp y tế

Bên cạnh những biện pháp chăm sóc tại nhà, bà bầu bị sâu răng có thể phải can thiệp thêm một số phương pháp y tế sau:

• Sử dụng thuốc: Bác sĩ có thể chỉ định dùng gel bôi chứa fluor và các dung dịch súc miệng chứa hoạt chất kháng khuẩn để ngăn sâu răng phát triển. Với những trường hợp sâu răng nhẹ (sâu men), lỗ sâu sẽ được phục hồi dần nếu sử dụng các loại gel bôi chứa fluor. Các loại thuốc dùng tại chỗ tương đối an toàn với phụ nữ mang thai nên mẹ bầu có thể an tâm sử dụng.
• Trám răng: Trám răng là phương pháp sử dụng vật liệu nhân tạo (eugenate, amalgam, composite,…) để trám bít hố rãnh. Trước khi trám, bác sĩ sẽ dùng dụng cụ để nạo bỏ lỗ sâu và sát khuẩn. Với những trường hợp cần thiết, bác sĩ cũng có thể yêu cầu trám dự phòng ở các rãnh, kẽ để phòng ngừa sâu răng. Trám răng thường được chỉ định thực hiện trong 3 tháng giữa thai kỳ để đảm bảo an toàn.
• Các phương pháp khác: Điều trị nội nha (chữa tủy), phục hình răng,… cũng có thể được áp dụng trong điều trị bệnh sâu răng ở bà bầu. Tuy nhiên, các phương pháp này bắt buộc phải gây tê nên có thể phát sinh một số rủi ro khi thực hiện. Chính vì vậy, phục hình răng, chữa tủy,… chỉ được xem xét trong những trường hợp cần thiết.

Phòng ngừa sâu răng khi mang thai hiệu quả

Mang thai là thời điểm cơ thể có nhiều sự thay đổi cả mặt tâm lý và sinh lý. Do đó, bà bầu thường gặp phải các bệnh lý nha khoa như sâu răng, viêm nướu răng, viêm nha chu,… Các bệnh lý này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng mà còn tác động đến sự phát triển của thai nhi. Vì vậy, việc chủ động phòng ngừa sâu răng và các bệnh lý nha khoa là vô cùng cần thiết.

Các biện pháp phòng ngừa sâu răng khi mang thai hiệu quả:

• Nếu có thể, nên khám sức khỏe răng miệng trước khi mang thai. Bởi đa phần các bệnh lý nha khoa đều có triệu chứng mờ nhạt nên rất khó phát hiện qua biểu hiện lâm sàng. Điều trị dứt điểm các vấn đề răng miệng sẽ giúp mẹ bầu hạn chế được ảnh hưởng lên thai nhi trong thời gian mang thai.
• Thực hiện tốt các biện pháp vệ sinh răng miệng (chải răng, súc miệng và dùng chỉ nha khoa). Để phòng ngừa sâu răng, mẹ bầu nên sử dụng các sản phẩm chăm sóc răng miệng được bổ sung thêm fluor và canxi.
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý, thay đổi các thói quen ăn uống và sinh hoạt không lành mạnh.
• Sức đề kháng suy giảm là yếu tố thuận lợi để sâu răng và các bệnh nha khoa bùng phát. Vì vậy ngoài giữ vệ sinh răng miệng, bà bầu nên ăn uống điều độ và nghỉ ngơi hợp lý để nâng cao sức khỏe tổng thể.
• Mẹ bầu nên khám răng miệng định kỳ 2 – 3 tháng/ lần để được kiểm tra sức khỏe răng và kịp thời phát hiện các vấn đề nha khoa tiềm ẩn.
• Giảm tiết nước bọt là điều kiện thuận lợi để hại khuẩn sinh sôi và tăng tích tụ mảng bám ở kẽ răng, mặt nhai. Do đó, mẹ bầu nên uống nhiều nước để hạn chế sự phát triển của vi khuẩn có hại.

Sâu răng khi mang thai là vấn đề sức khỏe thường gặp ở mẹ bầu. Hy vọng qua những thông tin trong bài viết, mẹ bầu đã hiểu rõ hơn về bệnh lý này và có thể chăm sóc, điều trị đúng cách nếu gặp phải.

Tham khảo thêm:

• Răng khôn bị sâu có nguy hiểm không? Nên nhổ hay trám?
• 10 Cách chữa sâu răng bằng phương pháp dân gian an toàn, hiệu quả
• 10 Cách giảm đau răng tại nhà đơn giản nhanh chóng